Is het mogelijk dat een tennisbal harder doorstuiterd nadat het de grond heeft geraakt?

Howard Brody, emeritus hoogleraar fysica op de Universiteit van Pennsylvania, bied een antwoord op deze vraag:

Tennis can be played on almost any surface that can be made smooth enough to provide a consistent bounce of the ball: from acrylic to clay to grass. The interaction of a tennis ball and the surface of a tennis court during the five milliseconds that the two are in contact determines the character of the game for each of the different surfaces. On some surfaces, such as grass, the ball does not bounce very high; on others, like clay, it slows down a great deal after impacting the court. Yet the same laws of physics govern the resulting speed, spin and angle for each type of surface.

There are two dominant forces that act on the ball during those five milliseconds: the normal force (in the vertical direction) and the friction force, which is parallel to the surface. For the bounce of a typical ground stroke—a forehand or backhand shot—the ball impacts the surface at a small angle (about 15 degrees relative to the surface). If the ball could be treated as a point mass—so that it has no real size—then the analysis of the bounce would be straightforward. The ball, however, has properties such as a radius, a moment of inertia, spin, and energy loss when compressed by impact, in addition to mass and friction. The normal force of the surface on the ball is always upward, slowing the ball's downward velocity and propelling it skyward. The friction force is usually backward, reducing the horizontal component of the ball's forward velocity.

Friction may act differently, though, if the ball has excessive topspin, or forward rotation of the ball. In that case, the friction force on the ball is in the same direction as the horizontal component of the ball's velocity. Thus, the ball will have a greater horizontal velocity after the bounce than before the bounce.

Hoe is het mogelijk dat dit gebeurt?
When a ball is spinning at a rate of F revolutions per second, the outside of the ball has a tangential velocity Vt = 2ðRF, where R is the radius of the ball. Let us assume the center of the ball is moving in the horizontal direction at Vcm. If the ball has backspin, or underspin, in which the bottom of the ball is moving forward, the bottom of the ball will be moving at Vcm + Vt, in the same direction as the ball is moving. The friction force between the ball and the court surface will be opposite to this, slowing the ball down.

For a ball with topspin, which is the reverse of underspin, the bottom of the ball will be moving at Vcm - Vt. If Vt is greater than Vcm, the bottom of the ball will be moving backward relative to the court surface. This would mean that the friction force between the ball and surface would be forward, which would actually make the ball go faster after the bounce. Therefore, if the topspin is large enough so that 2ðRF is greater than Vcm, the horizontal component of the ball's velocity will increase after the bounce.

How fast must the ball be spinning for 2ðRF to be greater than Vcm?

For a typical ground stroke with a horizontal velocity of 25 meters per second, a ball of radius 0.033 meter will have to be spinning at greater than 120 revolutions per second.

http://www.sciam.com/askexpert_question.cfm?articleID=96EF9EA3-E7F2-99DF-3B9C4C7B772B2507

Samenvatting

Het antwoord is ja. Na het raken van de grond is het mogelijk dat de bal harder doorstuiterd.

wow

De pinguin leeft uitsluitend op de zuidpool en is rechtshandig. Zijn overbuurman van de noordpool, de ijsbeer, is linkshandig.

De pinguin is de enige vogel die wel kan zwemmen, maar niet kan vliegen. Hij duikt dan ook wel het snelst (27 km per uur), het diepst (500 m), en het langst (18 min.) van al zijn gesnavelde soortgenoten. De grootste pinquin, de Keizerspinquin, wordt maar liefst 1.20 m hoog en 30 kilo zwaar.

Nu het leukste: het vrouwelijke Keizerspinquinnetje gaat er na het leggen van het ei als een haas vandoor, soms wel tot 100km het water in. Het onnozele, nietsvermoedende mannetje rest dan niets dan zelf het ei uitbroeden. Na 3 maanden zonder eten in de ijzige kou te staan, met alleen maar kerels en geen bier, komt het ei eindelijk uit en komt het vrouwtje terug, doet of haar neus bloedt, en slaat doodleuk aan het moederen.

Rabarber staat reeds bijna 5000 jaar in hoog aanzien bij de mens, zij het aanvankelijk niet als groente maar als geneesmiddel. Omstreeks 1600 ontdekte Gerarde in Engeland dat men de bladstelen kon eten gelijk snijbiet en spinazie. Het duurde echter nog tot 1750 voordat rabarber als groente een grotere bekendheid kreeg. In Duitsland dateert de teelt als een groentegewas van omstreeks 1850, in Nederland omstreeks 1900.
Het forceren van de oogst door de pollen in een donkere ruimte te brengen, is van nog jongere datum. Verder wordt de buitenteelt vervroegd door in het voorjaar met geperforeerde folie af te dekken.

vraag Wim T. schippers

1. Most American car horns honk in the key of F.

2. The name Wendy was made up for the book "Peter Pan."

3. Barbie's full name is Barbara Millicent Roberts.

4. Every time you lick a stamp, you consume 1/10 of a calorie.

5. The average person falls asleep in seven minutes.

6. Studies show that if a cat falls off the seventh floor of a building it has about thirty percent less chance of surviving than a cat that falls off the twentieth floor. It supposedly takes about eight floors for the cat to realize what is occurring, relax and correct itself.

7. Your stomach has to produce a new layer of mucus every two weeks otherwise it will digest itself.

8. The citrus soda 7-UP was created in 1929; '7' was selected after the original 7-ounce containers and 'UP' for the direction of the bubbles.

9. 101 Dalmatians, Peter Pan, Lady and the Tramp, and Mulan are the only Disney cartoons where both parents are present and don't die throughout the movie. .

10. A pig's orgasm lasts for 30 minutes.

11. 'Stewardesses' is the longest word that is typed with only the left hand.

12. To escape the grip of a crocodile's jaws, push your thumbs into its eyeballs - it will let you go instantly.

13. Reindeer like to eat bananas.

14. No word in the English language rhymes with month, orange, silver and purple.

15. The word "samba" means "to rub navels together."

16. Mel Blanc (the voice of Bugs Bunny) was allergic to carrots.

17. The electric chair was invented by a dentist.

18. The very first bomb dropped by the Allies on Berlin during World War II Killed the only elephant in the Berlin Zoo.

19. More people are killed annually by donkeys than airplane crashes.

20. A 'jiffy' is a unit of time for 1/100th of a second.

21. A whale's penis is called a dork.

22. Because of the rotation of the earth, an object can be thrown farther if it is thrown west.

23. The average person spends 6 months of their life sitting at red lights.

24. In 1912 a law passed in Nebraska where drivers in the country at night were required to stop every 150 yards, send up a skyrocket, wait eight minutes for the road to clear before proceeding cautiously, all the while blowing their horn and shooting off flares.

25. More Monopoly money is printed in a year, than real money throughout the world.

26. Caesar salad has nothing to do with any of the Caesars. It was first concocted in a bar in Tijuana, Mexico, in the 1920's.

27. One quarter of the bones in your body are in your feet.

28. Crocodiles and alligators are surprisingly fast on land. Although they are rapid, they are not agile. So, if being chased by one, run in a zigzag line to lose him or her.

29. Seattle’s Fremont Bridge rises up and down more than any drawbridge in the world.

30. Right-handed people live, on average; nine years longer than left handed people.

31. Ten percent of the Russian government's income comes from the sale of vodka.

32. In the United States, a pound of potato chips costs two hundred times more than a pound of potatoes.

33. A giraffe can go without water longer than a camel.

34. A person cannot taste food unless it is mixed with saliva. For example, if a strong-tasting substance like salt is placed on a dry tongue, the taste buds will not be able to taste it. As soon as a drop of saliva is added and the salt is dissolved, however, a definite taste sensation results. This is true for all foods.

35. Nearly 80% of all animals on earth have six legs.

36. In the marriage ceremony of the ancient Inca Indians of Peru, the couple was considered officially wed when they took off their sandals and handed them to each other.

37. Ninety percent of all species that have become extinct have been birds.

38. There is approximately one chicken for every human being in the world.

39. Most collect calls are made on father's day.

40. The first automobile race ever seen in the United States was held in Chicago in 1895. The track ran from Chicago to Evanston, Illinois. The winner was J. Frank Duryea, whose average speed was 71/2 miles per hour.

41. Each of us generates about 3.5 pounds of rubbish a day, most of it paper.

42. Women manage the money and pay the bills in 75% of all Americans households.

43. A rainbow can be seen only in the morning or late afternoon. It can occur only when the sun is 40 degrees or less above the horizon.

44. It has NEVER rained in Calama, a town in the Atacama Desert of Chile.

45. It costs more to buy a new car today in the United States than it cost Christopher Columbus to equip and undertake three voyages to and from the New World.

46. The plastic things on the end of shoelaces are called aglets.

47. An eighteenth-century German named Matthew Birchinger, known as "the little man of Nuremberg," played four musical instruments including the bagpipes, was an expert calligrapher, and was the most famous stage magician of his day. He performed tricks with the cup and balls that have never been explained. Yet Birchinger had no hands, legs, or thighs, and was less than 29 inches tall.

48. Daylight Saving Time is not observed in most of the state of Arizona and parts of Indiana.

49. Ants closely resemble human manners: When they wake, they stretch & appear to yawn in a human manner before taking up the tasks of the day.

50. Bees have 5 eyes. There are 3 small eyes on the top of a bee's head and 2 larger ones in front.

51. Count the number of cricket chirps in a 15-second period, add 37 to the total, and your result will be very close to the actual outdoor Fahrenheit temperature.

52. One-fourth of the world's population lives on less than $200 a year. Ninety million people survive on less than $75 a year.

53. Butterflies taste with their hind feet.

54. Only female mosquito’s' bite and most are attracted to the color blue twice as much as to any other color.

55. If one places a tiny amount of liquor on a scorpion, it will instantly go mad and sting itself to death.

56. It is illegal to hunt camels in the state of Arizona.

57. In eighteenth-century English gambling dens, there was an employee whose only job was to swallow the dice if there was a police raid.

58. There are no clocks in Las Vegas gambling casinos.

59. The human tongue tastes bitter things with the taste buds toward the back. Salty and pungent flavors are tasted in the middle of the tongue, sweet flavors at the tip!

60. The first product to have a bar code was Wrigley’s gum.

61. When you sneeze, air and particles travel through the nostrils at speeds over100 mph. During this time, all bodily functions stop, including your heart, contributing to the impossibility of keeping one's eyes open during a sneeze.

62. Annual growth of WWW traffic is 314,000%

63. %60 of all people using the Internet, use it for pornography.

64. In 1778, fashionable women of Paris never went out in blustery weather without a lightning rod attached to their hats.

65. Sex burns 360 calories per hour.

66. A raisin dropped in a glass of fresh champagne will bounce up and down continually from the bottom of the glass to the top.

67. Celery has negative calories! It takes more calories to eat a piece of celery than the celery has in it.

68. The average lead pencil will draw a line 35 miles long or write approximately 50,000 English words. More than 2 billion pencils are manufactured each year in the United States. If these were laid end to end they would circle the world nine times.

69. The pop you hear when you crack your knuckles is actually a bubble of gas burning.

70. A literal translation of a standard traffic sign in China: "Give large space to the festive dog that makes sport in the roadway."

71. You burn more calories sleeping than you do watching TV.

72. Larry Lewis ran the 100-yard dash in 17.8 seconds in 1969, thereby setting a new world's record for runners in the 100-years-or-older class. He was 101.

73. In a lifetime the average human produces enough quarts of spit to fill 2 swimming pools.

74. It's against the law to doze off under a hair dryer in Florida/against the law to slap an old friend on the back in Georgia/against the law to Play hopscotch on a Sunday in Missouri.

75. Barbie's measurements, if she were life-size, would be 39-29-33.

76. The human heart creates enough pressure to squirt blood 30ft.

77. One third of all cancers are sun related.

78. THE MOST UNUSUAL CANNONBALL: On two occasions, Miss 'Rita Thunderbird' remained inside the cannon despite a lot of gunpowder encouragement to do otherwise. She performed in a gold lamé bikini and on one of the two occasions (1977) Miss Thunderbird remained lodged in the cannon, while her bra was shot across the Thames River.

79. It has been estimated that humans use only 10% of their brain.

80. Valentine Tapley from Pike County, Missouri grew chin whiskers attaining a length of twelve feet six inches from 1860 until his death 1910, protesting Abraham Lincoln's election to the presidency.

81. Most Egyptians died by the time they were 30 about 300 years ago,

82. For some time Frederic Chopin, the composer and pianist, wore a beard on only one side of his face, explaining: "It does not matter, my audience sees only my right side."

83. 1 in every 4 Americans has appeared someway or another on television.

84. 1 in 8 Americans has worked at a McDonalds restaurant.

85. 70% of all boats sold are used for fishing.

86. Studies have shown that children laugh an average of 300 times/day and adults 17 times/day, making the average child more optimistic, curious, and creative than the adult.

87. A pregnant goldfish is called a twit.

88. The shortest war in history was between Zanzibar and England in 1896. Zanzibar surrendered after 38 minutes.

89. You were born with 300 bones, but by the time you are an adult you will only have 206.

90. If you go blind in one eye you only lose about one fifth of your vision but all your sense of depth.

91. Women blink nearly twice as much as men.

92. The strongest muscle (Relative to size) in the body is the tongue.

93. A Boeing 747's wingspan is longer than the Wright brother's first flight.

94. American Airlines saved $40,000 in 1987 by eliminating one olive from each salad served in first-class.

95. Average life span of a major league baseball: 7 pitches.

96. A palindrome is a sentence or group of sentences that reads the same backwards as it does forward: Ex: 'Red rum, sir, is murder.' 'Ma is as selfless as I am.' 'Nurse, I spy gypsies. Run!' 'A man, a plan, a canal - Panama.' 'He lived as a devil, eh?'

97. The first CD pressed in the US was Bruce Springsteen's 'Born in the USA'

98. In 1986 Congress & President Ronald Reagan signed Public Law 99-359, which changed Daylight Saving Time from the last Sunday in April to the first Sunday in April. It was estimated to save the nation about 300,000 barrels of oil each year by adding most of the month April to D.S.T.

99. The thumbnail grows the slowest, the middle nail the fastest, nearly 4 times faster than toenails.

100. The Human eyes never grow, but nose and ears never stop growing.

101. The 57 on Heinz ketchup bottles represents the number of varieties of pickles the company once had.

102. Tom Sawyer was the first novel written on a typewriter.

103. If Texas were a country, its GNP would be the fifth largest of any country in the world.

104. There are 1 million ants for every human in the world.

105. Odds of being killed by lightening? 1 in 2million/killed in a car crash? 1 in 5,000/killed by falling out of bed? 1 in 2million/killed in a plane crash? 1 in 25 million.

106. Since 1978, 37 people have died by Vending Machine's falling on them. 13 people are killed annually. All this while trying to shake merchandise out of them. 113 people have been injured.

107. Half the foods eaten throughout the world today were developed by farmers in the Andes Mountains (including potatoes, maize, sweet potatoes, squash, all varieties of beans, peanuts, manioc, papayas, strawberries, mulberries and many others).

108. The 'Golden Arches' of fast food chain McDonalds is more recognized worldwide than the religious cross of Christianity.

109. Former basketball superstar Michael Jordan is the most recognized face in the world, more than the pope himself.

110. The average talker sprays about 300 microscopic saliva droplets per minute, about 2.5 droplets Per word.

111. The Earth experiences 50,000 Earth quakes per year and is hit by Lightning 100 times a second.

112. Every year 11,000 Americans injure themselves while trying out bizarre sexual positions.

113. If we had the same mortality rate now as in 1900, more than half the people in the world today would not be alive.

114. On average, Americans eat 18 acres of pizza everyday.

115. Researchers at the Texas Department of Highways in Fort Worth determined the cow population of the U.S. burps some 50 million tons of valuable hydrocarbons into the atmosphere each year. The accumulated burps of ten average cows could keep a small house adequately heated and its stove operating for a year.

116. During a severe windstorm or rainstorm the Empire State Building sways several feet to either side.

117. In the last 3,500 years, there have been approximately 230 years of peace throughout the civilized world.

118. The Black Death reduced the population of Europe by one third in the period from 1347 to 1351.

119. The average person spends about two years on the phone in a lifetime.

120. Length of beard an average man would grow if he never shaved 27.5 feet

121. Over 60% of all those who marry get divorced.

122. 400-quarter pounders can be made from 1 cow.

123. A full-loaded supertanker traveling at normal speed takes at least 20 minutes to stop.

124. Coca-Cola was originally green.

125. Men can read smaller print than women; women can hear better.

126. Hong Kong holds the most Rolls Royce’s per capita.

127. Average number of days a West German goes without washing his underwear: 7

128. WWII fighter pilots in the South Pacific armed their airplanes while stationed with .50 caliber machine gun ammo belts measuring 27 feet before being loaded into the fuselage. If the pilots fired all their ammo at a target, he went through "the whole 9 yards", hence the term.

129. Average number of people airborne over the US any given hour: 61,000.

130. Intelligent people have more zinc and copper in their hair.

131. Iceland consumes more Coca-Cola per capita than any other nation.

132. In the early 1940s, the FCC assigned television's Channel 1 to mobile services (like two-way radios in taxis) but did not re-number the other channel assignments.

133. The San Francisco Cable cars are the only mobile National Monuments.

134. Firehouses have circular stairways originating from the old days when the engines were pulled by horses. The horses were stabled on the ground floor and figured out how to walk up straight staircases.

135. The Main Library at Indiana University sinks over an inch every year because when it was built, engineers failed to take into account the weight of all the books that would occupy the building.

136. 111,111,111 x 111,111,111 = 12,345,678,987,654,321

137. Statues in parks: If the horse has both front legs in the air, the person died in battle; if the horse has one front leg in the air, the person died as a result of wounds received in battle; if the horse has all four legs on the ground, the person died of natural causes.

138. The expression 'to get fired' comes from long ago Clans that wanted to get rid of unwanted people, so they would burn their houses instead of killing them, creating the term 'Got fired'.

139. "I am." is the shortest complete sentence in the English language.

140. Hershey's Kisses are called that because the machine that makes them looks like it's kissing the conveyor belt.

141. The phrase "rule of thumb" is derived from an old English law, which stated that you couldn't beat your wife with anything wider than your thumb.

142. The longest recorded flight of a chicken is thirteen seconds.

143. The Eisenhower interstate system requires that one mile in every five must be straight in case of war or emergency, they could be used as airstrips.

144. The name Jeep came from the abbreviation used in the army. G.P. for 'General Purpose' vehicle.

145. The Pentagon, in Arlington, Virginia, has twice as many bathrooms as is necessary, because when it was built in the 1940s, the state of Virginia still had segregation laws requiring separate toilet facilities for blacks and whites.

146. The cruise liner, Queen Elizabeth II, moves only six inches for each gallon of diesel that it burns.

147. If you have three quarters, four dimes, and four pennies, you have $1.19, the largest amount of money in coins without being able to make change for a dollar.

148. In Aspen Colorado, you can have a maximum income of $104,000 and still receive government subsidized housing.

149. Honking of car horns for a couple that just got married is an old superstition to insure great sex.

150. Dr. Kellogg introduced Kellogg's Corn Flakes in hopes that it would reduce masturbation.

151. The sperm of a mouse is actually longer than the sperm of an elephant.

152. In medieval France, unfaithful wives were made to chase a chicken through town naked.

153. The Black Widow spider eats her mate during or after sex.

154. Napoleon's penis was sold to an American Urologist for $40,000.

155. Eating the heart of a male Partridge was the cure for impotence in ancient Babylon.

156. A bull can inseminate 300 cows from one single ejaculation.

157. When a Hawaiian woman wears a flower over her left ear, it means that she is not available.

158. The "save" icon on Microsoft Word shows a floppy disk with the shutter on backwards.

159. The only nation whose name begins with an "A", but doesn't end in an "A" is Afghanistan.

160. The following sentence: 'A rough-coated, dough-faced, thoughtful ploughman strode through the streets of Scarborough; after falling into a slough, he coughed and hiccoughed.' Contains the nine different pronunciations of "ough" in the English Language.

161. The verb "cleave" is the only English word with two synonyms which are antonyms of each other: adhere and separate.

162. The only 15-letter word that can be spelled without repeating a letter is uncopyrightable.

163. The shape of plant collenchyma’s cells and the shape of the bubbles in beer foam are the same - they are orthotetrachidecahedrons.

164. Emus and kangaroos cannot walk backwards, and are on the Australian coat of arms for that reason.

165. Cats have over one hundred vocal sounds, while dogs only have about ten.

166. Blueberry Jelly Bellies were created especially for Ronald Reagan.

167. PEZ candy even comes in a Coffee flavor.

168. The first song played on Armed Forces Radio during operation Desert Shield was "Rock the Casba" by the Clash.

169. Non-dairy creamer is flammable.

170. The airplane Buddy Holly died in was the "American Pie." (Thus the name of the Don McLean song.)

171. Each king in a deck of playing cards represents a great king from history. Spades - King David, Clubs - Alexander the Great, Hearts - Charlemagne, and Diamonds - Julius Caesar.

172. Golf courses cover 4% of North America.

173. The average person will accidentally eat just under a pound of insects every year.

174. Until 1994, world maps and globes sold in Albania only had Albania on them.

175. The value of Pi will be officially "rounded down" to 3.14 from 3.14159265359 on December 31, 1999.

176. The Great Wall of China is the only man-made structure visible from space.

177. A piece of paper can be folded no more then 9 times.

178. The amount of computer Memory required to run WordPerfect for Win95 is 8 times the amount needed aboard the space shuttle.

179. The average North American will eat 35,000 cookies during their life span.

180. Between 25% and 33% of the population sneeze when exposed to light.

181. The most common name in world is Mohammed.

182. Mount Olympus Mons on Mars is three times the size of Mount Everest.

183. Most toilets flush in E flat.

184. 2,000 pounds of space dust and other space debris fall on the Earth every day.

185. Each month, there is at least one report of UFOs from each province of Canada.

186. 40,000 Americans are injured by toilets each year.

187. You can be fined up to $1,000 for whistling on Sunday in Salt Lake City, Utah.

188. It takes about 142.18 licks to reach the center of a Tootsie pop.

189. The serial number of the first MAC ever produced was 2001.

190. It is illegal to eat oranges while bathing in California.

191. If done perfectly, a rubix cube combination can be solved in 17 turns.

192. The average American butt is 14.9 inches long.

193. More bullets were fired in 'Starship Troopers' than any other movie ever made.

194. 60% of electrocutions occur while talking on the telephone during a thunderstorm.

195. The name of the girl on the statue of liberty is Mother of Exiles.

196. 3.6 cans of Spam are consumed each second.

197. There's a systematic lull in conversation every 7 minutes.

198. The buzz from an electric razor in America plays in the key of B flat; Key of G in England.

199. There are 1,575 steps from the ground floor to the top of the Empire State building.

200. The world's record for keeping a Lifesaver in the mouth with the hole intact is 7 hrs 10 min.

201. There are 293 ways to make change for a dollar.

202. The world record for spitting a watermelon seed is 65 feet 4 inches.

203. In the Philippine jungle, the yo-yo was first used as a weapon.

204. Dueling is legal in Paraguay as long as both parties are registered blood donors.

205. Texas is also the only state that is allowed to fly its state flag at the same height as the U.S. flag.

206. The three most recognized Western names in China are Jesus Christ, Richard Nixon, and Elvis Presley.

207. There is a town in Newfoundland, Canada called Dildo.

208. The Boston University Bridge (on Commonwealth Avenue, Boston, Massachusetts) is the only place in the world where a boat can sail under a train driving under a car driving under an airplane.

209. All 50 states are listed across the top of the Lincoln Memorial on the back of the $5 bill.

210. In space, astronauts are unable to cry, because there is no gravity and the tears won't flow.

211. Chewing gum while peeling onions will keep you from crying.

212. There are more plastic flamingos in the U.S that there are real ones.

213. The crack of a whip is actually a tiny sonic boom, since the tip breaks the sound barrier.

214. Jupiter is bigger than all the other planets in our solar system combined.

215. Hot water is heavier than cold.

216. The common idea that only 10% of the brain is used it not true as it is impossible to determine the actual percentage because of the complexity of the brain.

217. Lawn darts are illegal in Canada.

218. There are more psychoanalysts per capita in Buenos Aires than any other place in the world.

219. Between 2 and 3 jockeys are killed each year in horse racing.

220. 5,840 people with pillow related injuries checked into U.S. emergency rooms in 1992.

221. The average woman consumes 6 lbs of lipstick in her lifetime.

222. Some individuals express concern sharing their soap, rightly so, considering 75% of all people wash from top to bottom.

223. Conception occurs most in the month of December.

224. CBS' "60 Minutes" is the only TV show without a theme song/music.

225. Half of all Americans live within 50 miles of their birthplace.

226. 'Obsession' is the most popular boat name.

227. On average, Americans' favorite smell is banana.

228. If one spells out numbers, they would have to count to One Thousand before coming across the letter "A".

229. Honey is the only food which does not spoil.

230. 3.9% of all women do not wear underwear.

231. This common everyday occurrence composed of 59% nitrogen, 21% hydrogen, and 9% dioxide is called a 'fart'.

232. "Evaluation and Parameterization of Stability and Safety Performance Characteristics of Two and Three Wheeled Vehicular Toys for Riding." Title of a $230,000 research project proposed by the Department of Health, Education and Welfare, to study the various ways children fall off bicycles.

233. Babies are born without kneecaps. They don't appear until the child reaches 2-6 years of age.

234. Meteorologists claim they're right 85% of the time (think about that one!)

235. In 1980, a Las Vegas hospital suspended workers for betting on when patients would die.

236. Los Angeles' full name 'El Pueblo de Nuestra Senora la Reina de Los Angeles de Porciuncula' is reduced to 3.63% of its size in the abbreviation 'L.A.'.

237. If you went out into space, you would explode before you suffocated because there's no air pressure.

238. The only real person to ever to appear on a pez dispenser was Betsy Ross.

239. Mike Neismith's (the guitarist of The Monkeys) mom invented White Out.

240. Only 6 people in the whole world have died from moshing.

241. In a test performed by Canadian scientists, using various different styles of music, it was determined that chickens lay the most eggs when pop music was played.

242. The storage capacity of human brain exceeds 4 Terabytes.

243. In Vermont, the ratio of cows to people is 10:1

244. Any free-moving liquid in outer space will form itself into a sphere, because of its surface tension.

245. The average American looks at eight houses before buying one.

246. In the average lifetime, a person will walk the equivalent of 5 times around the equator.

247. Koala is Aboriginal for "no drink".

248. Shakespeare spelled his OWN name several different ways.

249. The first contraceptive was crocodile dung used by the ancient Egyptians.

250. A signature is called a John Hancock because he signed the Declaration of Independence. Only 2 people signed the declaration of independence on July 4. The Last person signed 2 years later.

251. Arnold Schonberg suffered from triskaidec­aphobia, the fear of the number 13. He died at 13­ minutes from midnight on Friday the 13th.

252­. Mozart wrote the nursery rhyme 'twinkle, twi­nkle, little star' at the age of 5.

253. W­eatherman Willard Scott was the first original Ron­ald McDonald.

254. Virginia Woolf wrote al­l her books standing.

255. Einstein couldn­'t speak fluently until after his ninth birthday. ­His parents thought he was mentally retarded.

­256. Al Capone's business card said he was a u­sed furniture dealer.

257. Deborah Winger ­did the voice of E.T.

258. Kelsey Grammar ­sings and plays the piano for the theme song of Fr­aiser.

259. Thomas Edison, acclaimed inven­tor of the light bulb, was afraid of the dark.

­
260. In England, the Speaker of the House is ­not allowed to speak.

261. You can sail al­l the way around the world at latitude 60 degrees ­south.

262. The earth weighs around 6,588,0­00,000,000,000,000,000,000,000 tons.

263. ­Peanuts are one of the ingredients of dynamite.
­
264. Porcupines can float in water.

265. ­ The average person's left hand does 56% of the ­typing.

266. A shark is the only fish that­ can blink with both eyes.

267. The longes­t one-syllable word in the English language is "sc­reeched."

268. All of the clocks in the mo­vie "Pulp Fiction" are stuck on 4:20, a national p­ot-smokers hour.

269. "Dreamt" is the only ­English word that ends in the letters "mt."

27­0. Almonds are a member of the peach family.
­

271. Winston Churchill was born in a ladies­' room during a dance.

272. Maine is the o­nly state whose name is just one syllable.

273­. There are only four words in the English lan­guage which end in "dous": tremendous, horrendous,­ stupendous, and hazardous.

274. Tigers n­ot only have striped fur, they have striped skin! ­

275. In most advertisements, including new­spapers, the time displayed on a watch is 10:10.
­

276. On the ground, a group of geese is a g­aggle, in the sky it is a skein.

277. To E­nsure Promptness, one is expected to pay beyond th­e value of service – hence the later abbreviation:­ T.I.P.

278. When the University of Nebras­ka Cornhuskers play football at home, the stadium ­becomes the state's third largest city.

279. ­ The characters Bert and Ernie on Sesame Street ­were named after Bert the cop and Ernie the taxi d­river in Frank Capra's "Its A Wonderful Life."

­
280. A dragonfly has a lifespan of 24 hours. ­

281. A dime has 118 ridges around the edge­.

282. On an American one-dollar bill, the­re is an owl in the upper left-hand corner of the ­"1"encased in the "shield" and a spider hidden in ­the front upper right-hand corner.

283. Th­e name for Oz in the "Wizard of Oz" was thought up­ when the creator, Frank Baum, looked at his filin­g cabinet and saw A-N, and O-Z; hence the name "OZ­."

284. The microwave was invented after a­ researcher walked by a radar tube and a chocolate­ bar melted in his pocket.

285. Mr. Rogers­ is an ordained minister.

286. John Lennon­'s first girlfriend was named Thelma Pickles.

­287. There are 336 dimples on a regulation gol­f ball.

288. The scene where Indiana Jones­ shoots the swordsman in Raider’s of the Lost Ark ­was Harrison Ford's idea so that he could take a b­athroom break.

289. A crocodile cannot sti­ck its tongue out.

290. A snail can sleep ­for three years.

291. All polar bears are ­left-handed.

292. China has more English s­peakers than the United States.

293. Eleph­ants are the only animals that can't jump.

294­. February 1865 is the only month in recorded ­history not to have a full moon.

295. If t­he population of China walked past you in single f­ile, the line would never end because of the rate ­of reproduction.

296. If you yelled for 8 ­years, 7 months and 6 days, you will have produced­ enough sound energy to heat one cup of coffee.
­
297. In the last 4000 years, no new animals ­have been domesticated.

298. Leonardo Da V­inci invented the scissors.

299. The word ­"set" has more definitions than any other word in ­the English language.

300. Nutmeg is extre­mely poisonous if injected intravenously.

301.­ On average, people fear spiders more than the­y do death.

302. One of the reasons mariju­ana is illegal today is because cotton growers in ­the 1930s lobbied against hemp farmers they saw it­ as competition.

303. Shakespeare invented­ the word 'assassination' and 'bump'.

304. ­ Some lions mate over 50 times a day.

305. ­ Starfish haven't got brains.

306. The ant­ always falls over on its right side when intoxica­ted.

307. The name of all continents in th­e world end with the same letter that they start w­ith.

308. There are two credit cards for e­very person in the United States.

309. The­ longest word comprised of one row on the keyboard­ is: TYPEWRITER

310. You can't kill yourse­lf by holding your breath.

311. The avera­ge person spends 12 weeks a year 'looking for thin­gs'.

312. The symbol on the "pound" key (#)­ is called an octothorpe..

313. The dot o­ver the letter 'i' is called a tittle.

314. ­ Ingrown toenails are hereditary.

315. ­"Underground" is the only word in the English lang­uage that begins and ends with the letters "und". ­

316. The longest word in the English lang­uage, according to the Oxford English Dictionary, ­is: pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis.­.

317. The longest place-name still in us­e is: Taumatawhakatangihangakoauauotamateaturipuka­kapikimaungahoronukupokaiakitnatahu, a New Zealand­ hill.

318. An ostrich's eye is bigger th­an its brain.

319. Alfred Hitchcock didn'­t have a belly button. It was eliminated when he w­as sewn up after surgery.

320. Telly Sava­las and Louis Armstrong died on their birthdays. ­

321. Donald Duck's middle name is Fauntler­oy.

322. The muzzle of a lion is like a f­ingerprint - no two lions have the same pattern of­ whiskers.

323. Steely Dan got their name­ from a sexual device depicted in the book 'The Na­ked Lunch'.

324. The Ramses brand condom ­is named after the great pharoh Ramses II who fath­ered over 160 children.

325. There is a sev­en letter word in the English language that contai­ns ten words without rearranging any of its letter­s, "therein": the, there, he, in, rein, her, here,­ ere, therein, herein.

326. A goldfish ha­s a memory span of three seconds.

327. Cr­anberries are sorted for ripeness by bouncing them­; a fully ripened cranberry can be dribbled like a­ basketball.

328. The male gypsy moth can­ "smell" the virgin female gypsy moth from 1.8 mil­es away.

329. The letters KGB stand for K­omitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti.

330. ­ The word "dexter" whose meaning refers to the rig­ht hand is typed with only the left hand.

331­. To "testify" was based on men in the Roman c­ourt swearing to a statement made by swearing on t­heir testicles.

332. Facetious and abstem­ious contain all the vowels in the correct order, ­as does arsenious, meaning "containing arsenic." ­

333. The word "Checkmate" in chess comes f­rom the Persian phrase "Shah Mat," which means "th­e king is dead."

334. The first episode of ­"Joanie Loves Chachi" was the highest rated Americ­an program in the history of Korean television, a ­country where "Chachi" translates to "penis".

­
335. Rubber bands last longer when refrigerat­ed.

336. The national anthem of Greece ha­s 158 verses. No one in Greece has memorized all 1­58 verses.

337. Two-thirds of the world's­ eggplant is grown in New Jersey.

338. Th­e giant squid has the largest eyes in the world.
­
339. Giraffes have no vocal cords.

340. The­ pupils of a goat's eyes are square.

341. Van ­Gogh only sold one painting when he was alive.

­342. A standard slinky measures 87 feet when stre­tched out.

343. The highest per capita Jell-O ­comsumption in the US is Des Moines.

344. If a­ rooster can't fully extend its neck, it can't cro­w.

345. There were always 56 curls in Shirley ­Temple's hair.

346. The eyes of a donkey are p­ositioned so that it can see all four feet at all ­times.

347. Worcestershire sauce in essentiall­y an Anchovy Ketchup.

348. Rhode Island is the­ only state which the hammer throw is a legal high­ school sport.

349. The average lifespan of an­ eyelash is five months.

350. A spider has tra­nsparent blood.

351. Every acre of American cr­ops harvested contains 100 pounds of insects.

3­52. Prince Charles is an avid collecter of toilet­ seats.

353. The most common street name in th­e U.S. is Second Street.

354. Tehran is the mo­st expensive city on earth.

355. The sweat dro­ps drawn in cartoon comic strips are called pleuts­.

356. Babies are most likely to be born on Tu­esdays.

357. The HyperMart outside of Garland ­Texas has 58 check-outs.

358. The Minneapolis ­phone book has 21 pages of Andersons.

359. In ­the 1980's American migraines increased by 60%.

­
360. Poland is the "stolen car capital of the wo­rld".

361. Jefferson invented the dumbwaiter, ­the monetary system, and the folding attic ladder.­

362. The S in Harry S. Truman did not stand f­or anything.

363. In Miconesia, coins are 12 f­eet across.

364. A horse can look forward with­ one eye and back with the other.

365. Shakesp­eare is quoted 33,150 times in the Oxford English ­dictionary.

366. The word Pennsylvania is miss­pelled on the Liberty Bell.

367. NBA superstar­ Michael Jordan was originally cut from his high s­chool basketball team.

368. You spend 7 years ­of your life in the bathroom.

369. A family of­ 26 could go to the movies in Mexico city for the ­price of one in Tokyo.

370. 10,000 Dutch cows ­pass through the Amsterdam airport each year.

3­80. Approximately every seven minutes of every day­, someone in an aerobics class pulls their hamstri­ng.

381. Simplistic passwords contribute to ov­er 80% of all computer password break-ins.

382.­ The top 3 health-related searches on the Interne­t are (in this order): Depression, Allergies, & Ca­ncer.

383. Dentists have recommended that a t­oothbrush be kept at least 6 feet away from a toil­et to avoid airborne particles resulting from the ­flush.

384. Most dust particles in your house ­are made from dead skin.

385. Venus is the onl­y planet that rotates clockwise.

386. Oak tree­s do not produce acorns until they are fifty years­ of age or older.

387. The first owner of the ­Marlboro company died of lung cancer.

388. All­ US Presidents have worn glasses; some just didn't­ like being seen wearing them in public.

389. ­Mosquito repellents don't repel. They hide you. Th­e spray blocks the mosquito's sensors so they don'­t know you're there.

390. Walt Disney was afra­id of mice.

391. The site with the highest num­ber of women visitors between the age of 35 and 44­ years old: Alka-Seltzer.com

392. The king of ­hearts is the only king without a mustache.

393­. Pearls melt in vinegar.

394. It takes 3,000­ cows to supply the NFL with enough leather for a ­year's supply of footballs.

395. Thirty-five p­ercent of people who use personal ads for dating a­re already married.

396. The 3 most valuable b­rand names on earth are Marlboro, Coca-Cola, and B­udweiser (in that order).

397. Humans are the ­only primates that don't have pigment in the palms­ of their hands.

398. Months that begin on a S­unday will always have a 'Friday the 13th'.

399­. The fingerprints of koala bears are virtually i­ndistinguishable from those of humans, so much so ­that they can be easily confused at a crime scene.­

400. The mask worn by Michael Myers in the or­iginal "Halloween" was actually a Captain Kirk mas­k painted white.

401. The only two days of the­ year in which there are no professional sports ga­mes--MLB, NBA, NHL, or NFL--are the day before and­ the day after the Major League All-Star Game.

­402. Only one person in two billion will live to ­be 116 or older.

403. When the French Academy ­was preparing its first dictionary, it defined "cr­ab" as, "A small red fish, which walks backwards."­ This definition was sent with a number of others ­to the naturalist Cuvier for his approval. The sc­ientist wrote back, "Your definition, gentlemen, w­ould be perfect, only for three exceptions. The cr­ab is not a fish, it is not red and it does not wa­lk backwards."

404. Dr. Jack Kevorkian first pa­tient has Alzheimer's disease.

405. Fictional/h­orror writer Stephen King sleeps with a nearby lig­ht on to calm his fear of the dark.

406. It's­ possible to lead a cow upstairs but not downstair­s.

407. It was discovered on a space mission ­that a frog can throw up. The frog throws up its s­tomach first, so the stomach is dangling out of it­s mouth. Then the frog uses its forearms to dig ou­t all of the stomach's contents and then swallows ­the stomach back down.

408. The very first son­g played on MTV was 'Video Killed The Radio Star' ­by the Buggles.

409. William Marston engineere­d one of the earliest forms of the polygraph in th­e early 1900's. Later he went on to create the com­ic strip Wonder Woman, a story about a displaced A­mazon princess who forces anyone caught in her mag­ic lasso to tell the truth.

Belangrijke concepten in de evolutietheorie

Samenvatting
Erfelijke eigenschappen kunnen variëren. Door mutaties kunnen bijvoorbeeld nieuwe allelen ontstaan en door recombinatie kunnen chromosomen gewijzigd worden. In de evolutietheorie vormt deze genetische variatie de basis voor evolutionaire processen. In de moderne evolutietheorie worden verschillende mechanismen onderkend waardoor genetische variatie zich kan verspreiden door een populatie. Natuurlijke selectie wordt gezien als het belangrijkste evolutiemechanisme, waardoor populaties aangepast raken aan de omstandigheden. De opeenhoping van erfelijke verschillen kan leiden tot het ontstaan van nieuwe soorten. Het ontstaan van soorten verklaart de gemeenschappelijke afstamming van alle bestaande en uitgestorven soorten. Voor het totale evolutieproces worden honderden miljoenen jaren gerekend.


Genetische variatie
Organismen kunnen bepaalde eigenschappen doorgeven aan hun nakomelingen. Zulke eigenschappen worden erfelijke eigenschappen genoemd. De erfelijke eigenschappen van de nakomelingen zijn vaak anders dan die van de ouders. Darwin was bekend met dit verschijnsel, en noemde dit natuurlijke variatie van erfelijke eigenschappen2a. Hij wist echter niet goed waardoor deze variatie werd veroorzaakt2b. In de 20e eeuw heeft echter de kennis op het gebied van de genetica een enorme vlucht genomen. Daardoor is men beter gaan begrijpen hoe genetische variatie de basis kan vormen voor evolutionaire processen.


Chromosomen bevinden zich in de celkern en bestaan onder andere uit DNA. Een chromosoom bevat gedeelten die coderen voor erfelijke eigenschappen. Deze gedeelten worden genen genoemd.
Chromosomen, genen en allelen
Aan het begin van de 20e eeuw werden de Wetten van Mendel herontdekt, en werden de basisconcepten voor chromosomen, genen en allelen ontwikkeld.

Chromosomen zijn de fysieke dragers van erfelijke eigenschappen. Chromosomen bevatten DNA, het eigenlijke erfelijke materiaal. Ze bevinden zich bij eukaryoten in de celkern2c. Diploïde organismen hebben ieder chromosoom in tweevoud: één chromosoom van de vader, en één van de moeder. Deze homologe chromosomen zijn in grote lijnen hetzelfde, maar hebben ook veel verschillen.

Genen zijn de eenheden voor erfelijke eigenschappen. Een gen komt dus overeen met een erfelijke eigenschap. De plaats van een gen op een chromosoom wordt de locus van dat gen genoemd.

Allelen zijn varianten van een gen. Een locus op een chromosoom dat van de moeder afkomstig is, kan een ander allel bevatten dan dezelfde locus op het homologe chromosoom van de vader. De combinatie van allelen wordt het genotype genoemd. Het fenotype bestaat uit de uiterlijke kenmerken waartoe het genotype leidt2d. Hoewel een diploïde organisme maximaal twee verschillende allelen van een bepaald gen kan hebben2e, kunnen er binnen een populatie tientallen verschillende allelen voor een bepaald gen voorkomen.


Moleculaire genetica
In de tweede helft van de 20e eeuw kwam de moleculaire genetica sterk in opkomst. Dit was met name te danken aan de ontdekking van de structuur van het DNA-molecuul.

DNA is een langgerekt molecuul dat bestaat uit twee zogenaamde complementaire strengen van nucleotiden. Deze nucleotiden worden aangeduid met de letters A, T, C en G.

Genen zijn in de moleculaire genetica2f stukjes DNA die coderen voor eiwitten2g. Eiwitten spelen een belangrijke rol bij het verkrijgen van het fenotype van een organisme. Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. De definitie van een gen is niet altijd even eenduidig: een gen bestaat vaak uit meerdere stukjes DNA (exons) en kan via splicing coderen voor meerdere eiwitten. Een gen bevat ook vaak enkele niet-coderende signaalsequenties, die een rol spelen bij de transcriptie.

De genetische code vertelt welke combinaties van nucleotiden coderen voor welke aminozuren. Bij de transcriptie wordt eerst het DNA gekopieerd naar mRNA, en vervolgens wordt in de translatie het mRNA met behulp van de genetische code vertaald naar een eiwit. De genetische code vormt dus de link tussen het genotype en het fenotype.


Bij de replicatie worden de twee strengen van het DNA zo exact mogelijk gekopieerd.Replicatie van het DNA vindt plaats wanneer een cel gaat delen. Bij de replicatie worden de strengen van het DNA zo exact mogelijk gekopieerd. Onopgemerkte mutaties worden dus ook exact meegekopieerd2h. Zo kunnen mutaties zich verspreiden.

Mutaties zijn veranderingen in het DNA. Door mutaties kunnen nieuwe allelen ontstaan. Mutaties kunnen het gevolg zijn van schadelijke stoffen en stralingen, maar ook beïnvloed worden door biologische processen, waaronder recombinatie.

Genetische recombinatie is het herschikken van erfelijk materiaal. Genetische recombinatie treedt bijvoorbeeld op bij de meiose. Hierbij worden de chromosomen 'gemixt', waardoor nieuwe combinaties van allelen kunnen ontstaan. Chromosomale mutaties, zoals translocaties, worden soms ook gezien als een vorm van genetische recombinatie.

Het genoom is het totaal van al het DNA van een cel of organisme. Bij veel organismen bestaan grote delen van het genoom uit niet coderend DNA, zoals introns en virus-achtige elementen. Dit niet-coderend DNA wordt ook wel 'junk-DNA' genoemd2i. De functie van dit DNA is veelal nog niet duidelijk. Er is geen correlatie tussen de complexiteit van een organisme en de grootte van het genoom. Sommige primitieve organismen hebben een veel groter genoom dan de mens. De achtergrond van deze zogenaamde C-value paradox is nog niet duidelijk2j.

De epigenetica is een onderzoeksgebied dat de laatste jaren sterk in opkomst is2k. De epigenetica bestudeert de factoren die direct of indirect de structuur en het functioneren van het genoom kunnen beïnvloeden. Dergelijke epigenetische factoren (waaronder het chromatine) kunnen erfelijk zijn en spelen waarschijnlijk een belangrijke rol in verschillende evolutionaire processen.


Uitwisseling van genen
Genetische uitwisseling treedt op wanneer een organisme zijn genen doorgeeft aan een ander organisme. Genetische uitwisseling is de belangrijkste pijler van de erfelijkheid, hoewel epigenetische factoren ook een grote rol kunnen spelen.

Voortplanting of verticale genoverdracht is de meest voorkomende vorm van genetische uitwisseling. Bij geslachtelijke voortplanting wordt door middel van seks de erfelijke informatie van twee organismen gecombineerd tot het erfelijk materiaal van een nakomeling. In feite treedt er dus genetische recombinatie op, waardoor de genetische variatie wordt vergroot. Ongeslachtelijke voortplanting berust enkel op celdeling, waardoor de genetische variatie minder groot is.

Horizontale genoverdracht (HGT), ook wel laterale genoverdracht genoemd, is de uitwisseling van genetisch materiaal tussen organismen die niet verwant zijn. Er zijn drie vormen van horizontale genoverdracht bekend:

Transductie is het overbrengen van genetisch materiaal van de ene cel naar een andere door middel van een virus
Bij transformatie neemt een cel genetisch materiaal op uit zijn omgeving
Conjugatie is het uitwisselen van genetisch materiaal door middel van fysiek contact tussen cellen
Horizontale genoverdracht kan de genetische variatie aanzienlijk verhogen, en speelt vooral een belangrijke rol bij organismen met ongeslachtelijke voortplanting zoals bacteriën. Horizontale genoverdracht vertroebelt de fylogenetische stamboom (zie onder).

Genetische flow is de uitwisseling van genen tussen populaties. Genetische flow kan de genetische variatie binnen populaties aanzienlijk vergroten wanneer populaties, die voorheen gescheiden waren, zich vermengen. Immers, iedere populatie zal unieke allelen bezitten, die ze dan aan elkaar door kunnen geven.


Beïnvloeding en effecten
Genetische variatie kan worden bestudeerd via het genotype, het fenotype en de combinatie van die twee.

De stabiliteit van een fenotype wordt gemeten als de snelheid waarmee een fenotype verandert per cellulaire generatie. Er is veel variatie in de stabiliteit van verschillende fenotypes. Sommige fenotypen zijn ongevoelig voor veranderingen in het genotype, zo'n fenotype is robuust. Andere fenotypen zijn juist zeer variabel omdat het onderliggende genotype ook zeer variabel is. Wanneer een fenotype een hoge erfelijke variabiliteit heeft, zonder dat daar veranderingen in het genotype aan ten grondslag liggen, dan komt dat door epigenetische factoren2l.

Veel mutaties zijn schadelijk. Organismen gaan mutaties meestal tegen door reparatiemechanismen van het DNA in de cel. Neutrale mutaties hebben geen invloed op de 'fitness' (overlevingskansen) van een organisme. Sommige wetenschappers gaan ervan uit dat de meerderheid van de bestaande variatie binnen een soort neutraal is2m. Een zeer beperkt aantal mutaties heeft zelfs positieve invloed op de fitness van een organisme, naar schatting komt zo'n mutatie per genoom eens in de 300 generaties voor2n.

In het Luria-Delbrück experiment2o werd aangetoond dat mutaties toevallig plaatsvinden, onafhankelijk van natuurlijke selectie. Hiermee werd het Lamarckisme (overerving van verworven eigenschappen) verworpen2p. Recenter onderzoek wijst er echter op dat in bepaalde situaties een organisme de frequentie en de locatie van mutaties kan beïnvloeden. Bacteriën kunnen bijvoorbeeld onder stress meer mutaties toelaten. Ook overerving van verworven eigenschappen is in sommige situaties toch mogelijk, bijvoorbeeld wanneer een virus zijn erfelijk materiaal inbouwt in het DNA van een organisme2q.

De tijdschaal, waarop genetische variatie plaatsvindt, kan sterk uiteenlopen. Voor sommige veranderingen zijn slechts enkele generaties nodig, voor veranderingen in robuuste fenotypes wordt het aantal benodigde generaties echter geschat op honderden miljoenen tot miljarden.2r

De opeenhoping van genetische variatie zorgt voor evolutie. Uit recent onderzoek kan geconcludeerd worden, dat genetische variatie niet compleet onvoorspelbaar en ongestuurd plaats vindt, maar beïnvloedt wordt door diverse biologische processen, zoals hierboven beschreven.2s


Evolutiemechanismen
In zijn boek The origin of species gebruikt Darwin de term natuurlijke selectie als tegenhanger van selectie door de mens (artificial selection), zoals dat bij domesticatie gebeurt3a. Volgens Darwin werkt natuurlijke selectie weliswaar langzamer, maar brengt het uiteindelijk ook veel grondiger veranderingen teweeg dan domesticatie. Voor zijn theorie over natuurlijke selectie gebruikte Darwin niet alleen zijn kennis over domesticatie, maar ook Malthus' theorieen over de groei van populaties. In de moderne evolutietheorie is natuurlijke selectie niet het enige evolutiemechanisme. Met name genetische drift zou een grote rol spelen.


Strijd om het bestaan
Thomas Robert Malthus (1766-1834) schreef in 1798 zijn Essay on the principle of population.3b In dit essay schrijft Malthus dat de populatie exponentieel groeit, terwijl de voedselvoorziening slechts lineair groeit. Op lange termijn is de voedselvoorziening niet voldoende om de groei van de populatie bij te houden. Hierdoor komt de populatie in crisis. Malthus paste zijn theorie vooral toe op de mensheid. Darwin paste haar ook toe op planten en dieren. Het effect bij planten en dieren zal sterker zijn dan bij mensen, omdat planten en dieren vaak afhankelijker zijn van voedselvoorziening en hun populaties sterker kunnen groeien door een gemiddeld veel groter aantal nakomelingen en een kortere generatietijd. Daardoor zal van iedere generatie van een soort slechts een deel kunnen overleven en zich voortplanten - de rest gaat te gronde. Darwin trok hieruit de conclusie dat de natuur wordt gedomineerd door een struggle for existence (strijd om het bestaan)3c.

Tegenwoordig wordt vaak de Engelse term fitness gebruikt3d. Fitness is een maat voor het voortplantingssucces van een groep organismen met een bepaald genotype. Hoe beter een genotype zich weet te verspreiden, hoe groter de fitness3e.


Natuurlijke selectie
Zie natuurlijke selectie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op de Galápagoseilanden komen 13 soorten Darwinvinken voor. Deze vinken lijken veel op elkaar, maar hebben grote verschillen in de vorm van hun bek, afhankelijk van het type voedsel dat ze eten. Dit kan verklaard worden met behulp van natuurlijke selectie.Het concept van natuurlijke selectie werd door Darwin geïntroduceerd. Volgens hem kan in de strijd om het bestaan het kleinste voordeel van doorslaggevend belang zijn3f. Organismen met een erfelijke eigenschap, die voor een grotere overlevingskans zorgt, zullen meer nakomelingen krijgen. De allelen die bij zo'n eigenschap horen zullen zich dan door de populatie verspreiden. Zo worden voordelige erfelijke eigenschappen door de natuur geselecteerd.

Natuurlijke selectie zorgt ervoor dat nadelige eigenschappen worden 'uitgeroeid'. Daarom wordt soms wel gesteld dat mutaties de genetische variatie verhogen, terwijl natuurlijke selectie de genetische variatie weer beperkt, en alleen de voordelige eigenschappen overlaat3g.

Selectiedruk geeft aan hoe groot de invloed van (natuurlijke) selectie is op de verspreiding van erfelijke eigenschappen. Bij een hoge selectiedruk is de kans groot dat eigenschappen, die zorgen voor een betere aanpassing aan de omstandigheden, zich door de populatie verspreiden.

Een bijzondere vorm van natuurlijke selectie is seksuele selectie. Seksuele selectie vindt plaats, als bepaalde eigenschappen een organisme aantrekkelijker maken als partner om mee te paren. Seksuele selectie kan leiden tot de evolutie van eigenschappen, die niet voor een grotere overlevingskans zorgen (of deze zelfs kleiner maken). Maar zulke eigenschappen zorgen wel voor meer nakomelingen.

Natuurlijke selectie kan leiden tot adaptatie (aanpassing aan de omstandigheden) en speciatie (soortvorming).


Genetische drift
Als de selectiedruk laag is, dan kan de invloed van genetische drift groot zijn. Bij genetic drift is de verspreiding van een allel door een populatie afhankelijk van de statistische processen die het gevolg zijn van de Wetten van Mendel. Genetic drift is daarmee het tegenovergestelde van natuurlijke selectie.

Evenals natuurlijke selectie zorgt genetische drift ervoor dat allelen uit een populatie verdwijnen. Volgens statistische modellen leidt genetische drift op lange termijn ertoe, dat in een populatie slechts één allel per locus overblijft.

Genetische drift speelt een grote rol in Motoo Kimura's controversiele neutral theory of molecular evolution. Deze theorie stelt, dat de meeste mutaties neutraal zijn, en dat daarom genetische drift minstens zo belangrijk is als natuurlijke selectie.


Gemeenschappelijke afstamming
Men spreekt van gemeenschappelijke afstamming als twee of meer soorten een gemeenschappelijke 'vooroudersoort' hebben. Volgens de evolutietheorie wordt de huidige biodiversiteit op aarde veroorzaakt door veranderingen vanuit één enkele vooroudersoort, die men zich voorstelt als een uiterst primitieve eencellige, nog zonder celkern. Voor de ontwikkeling van alle bestaande en uitgestorven soorten uit die voorouder worden honderden miljoenen tot miljarden jaren gerekend.


Soortvorming
Zie soortvorming voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Schematische weergave van de verschillende hypotheses over soortvorming.Soortvorming vindt onder andere plaats wanneer een populatie zich zo gaat afwijken van andere populaties binnen een soort dat deze zich niet meer onderling voortplanten. Er zijn verschillende hypotheses over hoe soortvorming kan plaatsvinden.

Allopatrische soortvorming zou plaats kunnen vinden wanneer een populatie gesplitst wordt door een geografische barrière. Beide populaties kunnen zich dan onafhankelijk van elkaar ontwikkelen, omdat er geen uitwisseling van erfelijke eigenschappen plaatsvindt.
Peripatrische soortvorming lijkt veel op allopatrische soortvorming. Bij peripatrische soortvorming gaat het echter om een klein deel van een populatie, die gescheiden raakt van de rest van de populatie in een geïsoleerde niche. Daardoor zou het founder effect op kunnen treden.
Parapatrische soortvorming lijkt op zijn beurt weer veel op peripatrische soortvorming: een deel van een populatie splitst zich af en vindt een nieuwe niche. Het verschil is echter, dat bij parapatrische soortvorming de populaties nog wel met elkaar in contact kunnen komen.
Sympatrische soortvorming is de vorming van een soort binnen een populatie, zonder dat er een geografische barrière is gekomen.

De enige illustratie in The origins of species: één van de eerste weergaven van een fylogenetische stamboom.
Taxonomie
In de taxonomie worden organismen onderverdeeld in taxa zoals variëteiten, soorten, geslachten, families, etc. Darwin merkte op dat het vaak moeilijk is onderscheid te maken tussen variëteiten en soorten. Hij stelde dat enerzijds soorten slechts variëteiten zijn, die sterk van elkaar verschillen; en dat anderzijds variëteiten kunnen worden beschouwd als soorten in wording. Doorredenerend volgt hieruit dat de soorten binnen een geslacht ooit variëteiten van een soort zijn geweest; dat de geslachten binnen een familie ooit tot één soort behoorden, etc. Dit leidt tot de conclusie dat alle organismen uiteindelijk een gemeenschappelijke afstamming hebben.


Een fylogenetische stamboom geeft grafisch weer hoe verschillende taxa verwant zijn. Bovenstaande stamboom geeft een overzicht van de verwantschap tussen de rijken waar alle organismen onder vallen.
Fylogenetica
In de fylogenetica wordt de evolutionaire verwantschap tussen groepen van organismen bestudeerd. De mate van overeenkomst tussen groepen van organismen kan worden gebruikt voor de constructie van een fylogenetische stamboom.

De mate van overeenkomst tussen soorten werd in het verleden ingeschat met behulp van uiterlijke kenmerken. Tegenwoordig worden echter vooral DNA- of RNA-sequenties gebruikt, omdat hiermee overeenkomsten objectief gemeten kunnen worden. Een bekend resultaat van zulk fylogenetisch onderzoek is, dat het genoom van de chimpansee voor 95 à 99% overeenkomt met het genoom van de mens.


Universele kenmerken
Organismen hebben op moleculair niveau universele kenmerken (kenmerken die alle organismen gemeen hebben). Bijna alle organismen werken met DNA, RNA en eiwitten. Uitzondering hierop zijn virussen met alleen RNA. Bovendien is de genetische code voor (bijna) alle organismen volkomen identiek, al zijn er enkele soorten met minimale afwijkingen. Dit wordt als belangrijk bewijs gezien voor een universele gemeenschappelijke afstamming.


Evolutionaire geschiedenis
Met evolutionaire geschiedenis wordt de geschiedenis van het ontstaan van de soorten bedoeld. Met behulp van de aardwetenschappen (waaronder de geologie en de paleontologie) wordt geprobeerd de evolutionaire geschiedenis te reconstrueren. Vooral fossielen spelen hierin een belangrijke rol. De evolutietheorie voorspelt dat de chronologische volgorde en de geografische verdeling van alle fossielen de evolutionaire geschiedenis weergeeft.

Wetenschappelijke context
Zie Wetenschappelijk bewijs voor de evolutietheorie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op het gebied van de evolutietheorie is nog veel onbekend en wordt nog veel onderzoek gedaan. De evolutietheorie evolueert daarom zelf, naarmate er nieuwe kennis beschikbaar komt, en er nieuwe vragen gesteld worden.


Abiogenese
Zie abiogenese voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een belangrijke vraag die de evolutietheorie onbeantwoord laat, is de vraag naar de oorsprong van het leven. Als alle organismen een gemeenschappelijke voorouder hebben, hoe is dan die gemeenschappelijke voorouder ontstaan? Hoewel de vragen en hypotheses op dit gebied niet onder de evolutietheorie vallen, wordt er veel aandacht aan besteed door evolutionistische wetenschappers. Het onderzoek dat is gedaan op het gebied van abiogenese heeft aanleiding gegeven tot interessante hypotheses over de oersoep, een RNA-wereld, zelforganisatie, etc. Echter, een sluitende en algemeen aanvaarde materialistische verklaring voor het ontstaan van leven ontbreekt vooralsnog.


Astrobiologie
Zie astrobiologie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De astrobiologie houdt zich bezig met het ontstaan en de ontwikkeling van buitenaards leven. De astrobiologie is in hoge mate speculatief. Op grond van de vergelijking van Drake achten sommigen het zeer waarschijnlijk dat er ook elders in het heelal leven is ontstaan. In het SETI-project wordt zelfs gezocht naar radiosignalen van buitenaardse beschavingen. Volgens de diverse panspermia-theorieën is het leven op aarde elders in het heelal ontstaan en via meteorieten of andere 'voertuigen' op aarde geland.


Dateringsmethoden
Dateringsmethoden worden gebruikt om de ouderdom van fossielen, aardlagen en dergelijke te bepalen, en om evolutionaire gebeurtenissen te relateren aan klimatologische of geologische veranderingen. Radiometrische dateringsmethoden gebruiken radioactief verval van natuurlijke isotopen om de ouderdom van materialen te bepalen. Een bekend voorbeeld is de enigszins omstreden methode van C14-datering. Deze methode wordt betrouwbaar geacht tot ouderdommen van ongeveer 40.000 jaar. Voor oudere materialen worden vaak andere methoden gebruikt, zoals de kalium-argondatering. Radiometrische dateringsmethoden worden met name gebruikt voor de kalibratie van de geologische klok.

Naast radiometrische dateringsmethoden worden ook veel andere methoden gebruikt. Fossielen worden soms gebruikt om de ouderdom van aardlagen te bepalen, of andersom. IJskernen worden gebruikt om atmosferische veranderingen op een tijdschaal van honderdduizenden jaren te bepalen.


Geologie

Paleontologie

Kunstmatige evolutie

Ontwikkelingsbiologie
evo-devo: de evolutionaire rol van genen die een functie hebben in de ontwikkelingsbiologie (zoals de hox-genen) (sinds de jaren '90)
Hoe wordt assymetrie bepaald in een embryo?
Hoe evolueëren ledematen, vinnen en gezichten?




Antropologie
Ligt moraliteit vast in de hersenen?
Wat gaf aanleiding tot modern menselijk gedrag?
Wat zijn de wortels van menselijke cultuur?
Wat zijn de evolutionaire wortels van taal en muziek?
Wat zijn menselijke rassen, en hoe zijn ze ontwikkeld?

Psychologie

Sociobiologie
Zie Sociobiologie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Edward Osborne Wilson publiceerde in 1975 het boek "Sociobiology: The New Synthesis" waarin de evolutie van sociaal gedrag centraal staat. De sociobiologie was indertijd omstreden, omdat het ook sociaal gedrag van de mens in het licht van de evolutie zette.


Onbeantwoorde vragen
In 2005 publiceerde het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Science in een jubileumnummer een overzicht van de 125 grootste (onbeantwoorde) vragen in de natuurwetenschap. Uit deze vragen worden hieronder de vragen genoemd, die te maken hebben met evolutie:

Uit de 25 belangrijkste vragen:

Wat is de biologische basis van het bewustzijn?
Waarom hebben mensen zo weinig genen?
Wat bepaalt de diversiteit van soorten?
Welke genetische veranderingen maakten ons uniek menselijk?
Hoe is coöperatief gedrag geëvolueerd?
Uit de 100 overige vragen:

Welke rol spelen de verschillende vormen van RNA in het functioneren van het genoom?
Welke rol spelen telomeren en centromeren in het functioneren van het genoom?
Waarom zijn sommige genomen zo groot en andere heel compact?
Wat doet al het junk-DNA in ons genoom?
Hoe kunnen er behalve mutaties ook andere veranderingen in het genoom overgeërfd worden?
Zal er ooit een fylogenetische stamboom komen waar alle systematici het over eens zijn?
Hoeveel soorten zijn er op aarde?
Wat is een soort?
Waarom komt horizontale genetische uitwisseling tussen organismen zo vaak voor, en hoe?
Wat was de LUCA (laatste universele gemeenschappelijke voorouder)?
Hoe zijn bloemen geëvolueerd?
Wat veroorzaakte massa-uitstervingen?
Waarom waren sommige dinosauriërs zo groot?
Hoeveel soorten van de mens bestonden er naast elkaar, en hoe zijn ze onderling verwant?

Historische context
Zie Geschiedenis van de evolutietheorie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Gedachten over evolutie waren er al onder de oude Grieken, maar de moderne evolutietheorie kreeg pas haar vorm in de tijd van Darwin. Ook na Darwin heeft de evolutietheorie grote veranderingen ondergaan.


Vóór Darwin
In de Griekse filosofie komt bij Anaximandros (+/- 610 v. Chr. - 546 v. Chr.) al de gedachte van biologische evolutie voor. Hij geloofde dat vissen de eerste levende wezens waren, en dat dieren en mensen daaruit waren ontstaan. Echter, onder invloed van het christendom was het tot in de 19e eeuw algemeen aanvaard dat de soorten apart geschapen waren. Men geloofde ook dat soorten onveranderlijk waren.

Dergelijke creationistische opvattingen werden ook gedeeld door wetenschappers, zoals Carolus Linnaeus (1707-1778). Linnaeus ontwierp een systeem om de natuur in te delen. Dit systeem vormde de grondslag van de taxonomie.

Evolutionisten kwamen echter ook voor. Erasmus Darwin (1731-1802), de grootvader van de bekende Charles Darwin, dacht bijvoorbeeld dat alle warmbloedige dieren een gemeenschappelijke afstamming hadden. Onder invloed van de geologie raakte ook steeds meer de opvatting verbreid dat de aarde een ouderdom had van miljoenen jaren. Het uniformitarianisme van James Hutton (1726-1797) en Charles Lyell (1797-1875) speelde hierin een belangrijke rol.

Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving van verworven eigenschappen is bekend geworden onder de noemer Lamarckisme. Deze opvattingen hebben echter nooit algemene aanvaarding gekregen binnen de wetenschap.


Een karikatuur van Darwin als aap.
Introductie van de evolutietheorie
Charles Darwin ontwikkelde zijn ideeën over de evolutietheorie tijdens zijn loopbaan als natuuronderzoeker. In 1858 kreeg hij een essay van Alfred Russel Wallace (1823-1913), die dezelfde ideeën beschreef over evolutie door natuurlijke selectie. Dit essay leidde er toe dat Darwin zijn theorie versneld publiceerde. In 1859 gaf Darwin zijn boek uit, met de titel On the origins of species by means of natural selection.

Darwins' publicatie kreeg veel aandacht en leidde tot felle debatten. De implicatie dat 'de mens van de apen afstamt', leidde tot spot en karikaturen. Kerkelijke instanties wezen de evolutietheorie af, omdat deze in strijd was met de scheppingsleer. Maar onder naturalistische wetenschappers en liberale denkers werd de evolutietheorie goed ontvangen. Voor hen was Darwins' theorie de eerste goede natuurlijke verklaring voor de oorsprong van de soorten.


Moderne synthese
Zie Moderne synthese voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Aan het begin van de 20e eeuw werden de Wetten van Mendel, welke de basis vormen van de moderne genetica, herondekt door onder meer de Nederlander Hugo de Vries. Hugo de Vries introduceerde ook begrippen als mutatie en gen, en stelde dat nieuwe soorten kunnen ontstaan door middel van een enkele mutatie (het zogenaamde saltationisme). Overigens geloofden de meeste wetenschappers na hem, in overeenstemming met Darwin, dat soorten zouden ontstaan door meer geleidelijke veranderingen.

Thomas Hunt Morgan (1866-1945) demonstreerde door middel van experimenten met het fruitvliegje Drosophila melanogaster dat genen op chromosomen liggen en de basis vormen voor erfelijkheid.

Ronald Aylmer Fisher (1890-1962), Sewall Wright (1889-1988) en J.B.S Haldane (1892-1964) ontwikkelden ondertussen de populatiegenetica. Zij ontwikkelden berekeningen en statistische analyses om de invloed van processen zoals natuurlijke selectie en genetic drift te bepalen.

Het werk van bovengenoemde wetenschappers (naast de bijdragen van vele anderen) leidde tot de moderne evolutionaire synthese. In de moderne synthese werden kort gezegd de nieuwe inzichten op het gebied van de genetica gecombineerd met de evolutietheorie van Darwin. Met andere woorden, de moderne synthese gaf de evolutietheorie een mechanistische basis in de genetica.


Sociaal-darwinisme
Zie Sociaal-darwinisme voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Door verschillende personen in de geschiedenis is sinds de publicatie van Darwin getracht evolutie ook in sociaal opzicht toe te passen. Zo streefden de nazi's naar het creëren van een perfecte mens, door de in hun ogen Untermenschen weg te "selecteren". De eugenetica was ook in andere landen, zoals Zweden en Zwitserland, invloedrijk en leidde er onder andere toe dat krankzinnigen gesteriliseerd werden. Dergelijke ideologieën worden over het algemeen beschouwd als misbruik van de evolutietheorie.


Recente geschiedenis
Na de Tweede Wereldoorlog nam het onderzoek op het gebied van de moleculaire genetica een hoge vlucht. Samen met vele anderen leverden James Watson en Francis Crick in de jaren '50 en '60 belangrijke bijdragen aan het ophelderen van de structuur van DNA (de dubbele helix), de mechanismen van DNA-replicatie en eiwitsynthese, en de genetische code. Deze ontdekkingen leidden samen tot de neodarwinistische theorie over evolutie door natuurlijke selectie van mutaties in het DNA. Er was nu een theorie over hoe evolutie werkt op moleculair niveau.

In de jaren '60 en '70 ontwikkelde Motoo Kimura de neutral theory of molecular evolution. Deze theorie legt niet de nadruk op evolutie door natuurlijke selectie, maar op de evolutie van neutrale eigenschappen door middel van genetic drift. Kimura's theorie zorgde voor het debat tussen de zogenaamde selectionisten enerzijds en de neutralisten anderzijds.

In 1972 publiceerden Niles Eldredge en Stephen Jay Gould hun theorie over het Punctuated equilibrium. Deze theorie stelde dat evolutie normaal gesproken nauwelijks optreed, maar als het optreed (bijvoorbeeeld door grote klimatologische veranderingen), de snelheid van de evolutie hoog is. Deze theorie, die onder meer gebaseerd was op paleontologisch onderzoek, riep veel discussie op.

Ondertussen gingen de ontwikkelingen op het gebied van de moleculaire genetica in hoog tempo door. Men ontdekte bijvoorbeeld dat het genoom van veel organismen voor het grootste gedeelte uit niet-coderend DNA bestond. Aanvankelijk werd dit benoemt als junk-DNA, maar er kwam ook steeds meer onderzoek naar de functie van dit DNA.

In 1975 publiceerde Frederick Sanger een methode om DNA te sequencen. De methoden voor DNA-sequencing werden steeds geavanceerder. DNA-sequencing werd een standaardmethode in de moleculaire biologie. DNA-sequenties werden steeds meer gebruikt om de verwantschap tussen organismen te bepalen, in plaats van uiterlijke kenmerken. Men begon ook met het ontcijferen van het gehele genoom van steeds meer organismen. In 2001 werden de DNA-sequenties van het humane genoom gepubliceerd, en in 2006 van het genoom van de chimpansee.


Maatschappelijke context

Media en organisaties

Onderwijs, politiek en rechtspraak

Levensbeschouwelijke context
Levensbeschouwingen beïnvloeden vaak de visie op de evolutietheorie. Andersom beïnvloeden visies op de evolutietheorie ook levensbeschouwingen. Er kan een grof onderscheid gemaakt worden tussen het creationisme en het evolutionisme. Creationisten zijn mensen die geloven in een bovennatuurlijke verklaring voor het ontstaan van materiele zaken, evolutionisten zijn er van overtuigd dat natuurlijke verklaringen volstaan. In de praktijk is er echter sprake van veel meer opvattingen.


Creationisme
Zie creationisme voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Creationisten geloven in een Schepper. Veel creationisten geloven dat er verschillende typen soorten door God geschapen zijn, en dat evolutie slechts beperkt mogelijk is. Zij geven een bovennatuurlijke verklaring voor het ontstaan van het universum en verwerpen daarmee (grotendeels) de evolutietheorie. Er zijn verschillende stromingen binnen het creationisme. De hoofdstroming wordt echter gevormd door christenen die op grond van het boek Genesis in de Bijbel geloven dat God de soorten geschapen heeft, en dat de mens een bijzondere plaats inneemt in deze schepping. Met name in de Verenigde Staten is het creationisme sterk georganiseerd.


Intelligent Design
Zie Intelligent Design voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Intelligent Design-beweging is in de jaren '90 in gang gezet door een aantal wetenschappers, waaronder William Dembski en Michael Behe. Zij hebben geprobeerd met behulp van wetenschappelijke argumenten aan te tonen dat er een 'intelligent ontwerp' ten grondslag moet liggen aan het leven. Het concept van onherleidbare complexiteit (irreducible complexity) speelt hierin een belangrijke rol. Over de identiteit van de 'ontwerper' wordt niets gezegd, waarmee de Intelligent Design-beweging verschilt van de meeste creationistische stromingen. Intelligent Design wordt echter door veel creationisten gesteund.


Theïstisch evolutionisme
Zie theïstisch evolutionisme voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Theïstisch evolutionisme wordt ook wel evolutionistisch creationisme genoemd. Theïstisch evolutionisten vatten de eerste hoofdstukken van Genesis niet letterlijk op, in tegenstelling tot de meeste creationisten. Zij vinden daarom dat de evolutietheorie verenigbaar is met het geloof in God als Schepper. De gemeenschappelijke afstamming van soorten wordt daarbij gezien als onderdeel van de schepping.


Materialisme
Zie materialisme voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het materialisme is een filosofische stroming die meent, dat de werkelijkheid herleid kan worden tot de materie. Het materialisme speelt een belangrijke rol in de wetenschap. Er is wederzijdse ondersteuning tussen de evolutietheorie en het materialisme. Het materialisme vraagt een natuurlijke verklaring voor de oorsprong van soorten. De evolutietheorie geeft deze en bekrachtigt daarmee het postulaat van het filosofisch materialisme.


Atheïsme
Zie atheïsme voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Atheïsten zijn mensen die niet in goden geloven (afwezigheid van godsgeloof). Zij beroepen zich vaak op de evolutietheorie omdat die volgens hen een grotere verklaringskracht biedt voor het ontstaan van soorten. Het inroepen van een godheid of schepper vinden zij een overbodige hypothese, of een geloofssprong, die op zich geen verklaring is. Religie verklaren zij vaak als een verschijnsel dat evolutionair voordeel oplevert. Een prominente atheïst en evolutionist is Richard Dawkins.


Zie ook
Wetenschappelijk:
Degeneratie
Endosymbiontenhypothese
Evolutie van de mens
Fossiele overgangsvormen
Adaptieve radiatie
Convergente evolutie
Levensbeschouwelijk
Debat tussen evolutionisten en creationisten
Evolutionisme
Andere soorten of nu niet algemeen geaccepteerde evolutietheorieën
Heelal, Ontstaan van een zonnestelsel - De evolutietheorieën van de kosmos.
Involutie, emanationisme, monadologie, Leibniz - Evolutietheorieën waarbij alles voortvloeit uit een geestelijke essentie.

Externe links
Talkorigins.org: informatieve pro-evolutionistische website
filmpjes
Eenvoudige informatie over de evolutietheorie (En)

Voetnoten
Het merendeel van de genoemde bronnen is Engelstalig.

1a Ontleend aan Talkorigins.org: What is Evolution?. Dit essay bevat een (kritische) bespreking van een aantal definities voor evolutie
1b De site Darwin-online.org bevat links naar de oorspronkelijke tekst van de eerste 6 edities van 'The origins of species'. De tekst van de 2e editie is gebruikt als bron bij dit artikel.
1c De 'behoefte' aan materialistische verklaringen wordt soms wel uitgelegd aan de hand van Daniel Dennett's beeld van hemelhaken en kranen. Zie ook en:Darwin's Dangerous Idea.


2a In The origins of species wijdt Darwin het tweede hoofdstuk aan Variation under Nature, als vervolg op het eerste hoofdstuk over Variation under Domestication.
2b Citaat: (...) to acknowledge plainly our ignorance of the cause of each particular variation. Darwin, The origins of species, hoofdstuk 5 Laws of Variation, p131. Desalniettemin weet Darwin ten minste twee hoofdstukken (hoofdstuk 2 en hoofdstuk 5) te vullen met feiten, wetmatigheden en speculaties m.b.t. natuurlijke variatie.
2c In eukaryoten bevatten mitochondriën (en bij planten tevens de chloroplasten) ook enkele kleine chromosomen. Bij prokaryoten bevinden de chromosomen zich gewoon in het cytoplasma.
2d Het aantal allelen dat een organisme per locus kan hebben is dus in principe afhankelijk van de ploïdie. Een tetraploïde organisme kan vier allelen per locus hebben.
2e Zie ook onder meer de artikelen Dominant (genetica) en Recessief (genetica).
2f In de vorige paragraaf werd over het concept van een gen gesproken. Hier gaat het dus om de fysieke manifestatie van genen.
2g Sommige genen coderen niet voor eiwitten, maar worden enkel getranscribeerd tot RNA (bijvoorbeeld transfer RNA of ribosomaal RNA).
2h Jacques Monod omschrijft dit principe in zijn boek Toeval en onvermijdelijkheid (Engelse uitgave: Chance & Necessity, Vintage Books, New York, 1972; hoofdstuk 6: Invariance and Perturbations en 7: Evolution). Citaat (p118): But once incorporated in the DNA structure, the accident - essentially unpredictable because always singular- will be mechanically and faithfully replicated and translated.
Dit concept vormt, samen met natuurlijke selectie, de kern van het neodarwinisme.
2i Zie en:junk DNA voor een serie hypotheses over de mogelijke functies van junk-DNA.
2j Zie en:C-value enigma
2k Het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Cell besteedde in februari 2007 een apart nummer aan de epigenetica.
2l Bron voor deze alinea: Rando en Verstrepen, Timescales of Genetic and Epigenetic Inheritance, Cell 128 (2007), p655-668
2m De bekende Neutral theory of molecular evolution van Motoo Kimura is hierop gebaseerd
2n Bron: zie voetnoot 2l
2o Salvador Luria en Max Delbrück, Mutations of bacteria from virus sensitivity to virus resistance Genetics 28 (1943), p491–511
2p Volgens sommige Lamarckistische opvattingen zou een organisme kunnen kiezen welke mutaties het toelaat en welke niet (directed mutation). Zie ook de volgende voetnoot.
2q Lenski en Miller, The directed mutation controversy and neo-Darwinism Science (1993), Vol 259, Issue 5092, p188-194. Dit artikel bespreekt genoemde verschijnselen.
2r Bron: zie voetnoot 2l
2s Dit is in tegenstelling tot wat het neo-Darwinisme beweert. Bron: zie voetnoot 2l


3a Citaat: I have called this principle, by which each slight variation, if useful, is preserved, by the term of Natural Selection, in order to mark its relation to man's power of selection. Darwin, Origins of species, hoofdstuk 3 Struggle for existence, p61.
3b Zie hier voor de tekst van Malthus' Essay.
3c Citaat: It is the doctrine of Malthus applied with manifold force to the whole animal and vegetable kingdoms (...) Darwin, Origins of species, hoofdstuk 3 Struggle for existence, p63.
3d Het woord 'fitness' komt van 'to fit', dat 'passen' of 'aanpassen' kan betekenen.
3e Zie en:Fitness (biology) en en:Natural selectien#Fitness.
3f Citaat: It may metaphorically be said that natural selection is daily and hourly scrutinising, throughout the world, every variation, even the slightest (...) Darwin, Origins of species, hoofdstuk 4 Natural selection, p84.
3g Een bekende uitspraak van Stephen Jay Gould is: (...) variation proposes and selection disposes. Bron: Darwinian Fundamentalism

In de westerse wereld waren vegetariërs altijd in de minderheid. Wanneer zich uit de zwijgende meerderheid der vleeseters zo nu en dan de stem van een enkeling tegen het vegetarisme verheft, dan is het des te interessanter om die stem ook te laten horen. In de persoon van Friedrich Nietzsche (1844-1900) vindt het vegetarisme een beduchte en stilistisch begaafde tegenstander, 'de enige geraffineerde Duitse stilist', zoals hij over zichzelf zei. Met de recente herwaardering van Nietzsche is het vegetarisme, zeker voorzover dit gebaseerd is op schuld, medelijden en idealisme in bepaalde kringen in een kwaad daglicht komen te staan.

Merkwaardigerwijs wordt Nietzsche in een aantal vegetariërslijsten opgevoerd als pleitbezorger van het vegetarisch menu. Zelfs wordt hij soms opgenomen in de canon van 'berühmte Vegetarier'. De Zitateliste geeft het volgende Nietzsche-citaat:

Alle antieke filosofie was gericht op eenvoudig leven en leerde een zekere belangenloosheid (Bedürfnislosigkeit). In dit opzicht hebben de weinige filosofische vegetariërs meer voor de mensen gedaan dan alle nieuwere filosofen, en zolang de laatsten de moed niet verzamelen om naar een geheel andere leefwijze te zoeken, is het niets met hen. - Zitateliste (oorspronkelijk uit: M.L. Moeller: Gesundheit ist essbar, Goldmann 1991:29)

Ik heb dit citaat niet teruggevonden in het dikke 'Namen- und Begriffsregister' van Nietzsches Werke (uitgave Schlechta). Wat ik daar wel vond wijst in tegenovergestede richting. Nietzsche haatte het vegetarisme met hart en nieren. Dit viel ook Janet Barkas op: "Sommige mensen zien ten onrechte Wagners ideeën over de bevrijding van het dier als een natuurlijk resultaat van soortgelijke sympathieën van Friedrich Nietzsche. De werkelijke situatie was nu juist het tegendeel. Nietzsche keurde het vegetarisme zelfs af. En hij keurde het met nog groter nadruk af nadat zijn zwager, dr. Förster, er in navolging van Wagner toe overgegaan was, want Nietzsche, die erg aan zijn zuster gehecht was, was verbitterd omdat Förster hem van zijn permanente dienares en metgezellin beroofd had."

In Der Fall Wagner vindt men Nietzsche's definitie van een vegetariër: "ein Wesen, das eine korroborierende (versterkend) Diät nötig hat". De vegetarische componist Richard Wagner wordt hier door Nietzsche voor decadent uitgemaakt. Nietzsche ziet in het vegetarisme een verschijningsvorm van de decadentie, die op zijn beurt wordt begrepen als het historisch resultaat van verzwakte instincten en een ouwelijk gebrek aan vitaliteit.

Voor Nietzsche was de eenzame jager een heroïsche figuur, de mens als kuddedier daarentegen een verachtelijk wezen. Uit deze metafoor van de jacht blijkt een instinctief verlangen om zich met het roofdier in de mens te vereenzelvigen. De favoriete dieren van Zarathustra (de held in het epos Also sprach Zarathustra) zijn de slang en de adelaar. Nietzsche verachtte de angstige, plantenetende kuddedieren. Dat wil zeggen: in zijn metaforiek.

In Jenseits von Gut und Böse beschimpt Nietzsche zijn intellectuele tijdgenoten. Wat zien zij zich zichzelf graag als vrije geesten met hun demokratische idealen als 'Gleichheid der Rechte' en 'Mitgefühl für alles Leidende'. De oorzaak van alle menselijke ellende en misstanden zoeken zij in de maatschappijvorm. Het zijn nivelleerders. En opnieuw bedient Nietzsche zich van dezelfde metafooor wanneer hij schrijft dat deze nivelleerders streven naar 'das allgemeine grüne Weide-Glück'. Deze brave borsten zijn helemaal niet vrij! Zij zijjn de slaven van de demokratische smaak en moderne ideeën. De roofdieren en het vee: ziehier een oermetafoor die het oeuvre van Nietzsche draagt.

Zur Genealogie der Moral brengt het vegetarisme in verband met het ascetisme. De asceet is een ziekelijk persoon gekweld door een slecht geweten en gerperverteerd door een emotionele blokkade die als een kwaadaardig virus van tijd tot tijd onvermijdelijk de kop opsteekt in de geschiedenis en grote massa's besmet: "dass von Zeit zu Zeit an bestimmten Stellen der Erde fast notwendig ein physiolgisches Hemmungsgefühl über breite Massen Herr werden muss". Aangezien deze 'physiologisch-moralische' blokkade onbewust blijft - "nicht als solches ins Bewusstsein tritt" -, moet men voor de genezing van de kwaal ook in het vlak van zijn oorsprong terugzoeken, dus op datzelfde 'physiologisch-moralisch' vlak.

Wanneer Nietzsche de fysiologische oorzaken van de ascetische mentaliteit vervolgens oorzakelijk in verband brengt met rassen- en volkerenvraagstukken - 'Abkunfts- und Rassen-Differenzen', 'Stände-Mischung', 'fehlerhafte Emigration', 'eine Rasse in ein Klima geraten, für das ihre anpassungskraft nicht ausreicht', 'Alter und Ermüdung der Rasse' -, of eenvoudig toeschrijft aan 'einer falschen Diät', dan blijkt opeens de geringe wetenschappelijke waarde van zijn denken. Zo'n verkeerd dieet is het vegetarische. Nietzsche spreekt in dit verband van 'vegetarischer Unsinn'. Niet alleen leidt de karakterzwakke ascetische mentaliteit tot de keuze voor het verkeerde, want vegetarische dieet, ook omgekeerd geldt dat wie verkeerd eet een karakterzwakte kan oplopen en dan glijdt men onherroepelijk af naar het ascetisme.

Het kan nog onzinniger. Barkas citeert een van de andere 'talrijke voorbeelden van Nietzsche's ware opvattingen over het vegetarisme':

Een dieet dat hoofdzakelijk uit rijst bestaat leidt tot het gebruik van opium en narcotica ... Maar het heeft ook nog subtielere effecten, waaronder bepaalde manieren van denken en voelen die narcotische effecten hebben. Dit klopt met het feit dat zij die narcotische denkwijzen en zienswijzen propageren, zoals sommige Indiase goeroes, een dieet volgen dat volledig vegetatrisch is en dat de massa's als wet op zouden willen leggen. Op deze manier willen ze de behoefte scheppen en doen toenemen die zij door hun positie kunnen bevredigen.

Interessanter, maar niet minder ongenuanceerd, zijn Nietzsches ideeën over de taal en het bewustzijn. Evenals bijvoorbeeld de grote systeemfilosoof Hegel, dacht Nietzsche dat dieren niet zelfbewust zijn. Dit gold dan bij uitstek voor eenzaam jagende roofdieren. Zij hebben geen taal nodig. Maar in tegenstelling tot Hegel werd het gebrek aan zelfbewustzijn door Nietzsche uitsluitend positief gewaardeerd: als een teken van krachtige individualiteit. Wat is het zelfbewustzijn anders dan een nutteloos en schadelijk afvalproduct van de evolutie? Nietzsche werpt de hypothese op dat de taal en daarmee het zelfbewustzijn is ontstaan uit angst. Wanneer er gevaar dreigt waarschuwen kuddedieren elkaar immers met tekens. Zo kunnen zij zich door middel van 'communicatie' als collectief handhaven tegenover dreigende gevaren. Taal, bewustzijn en logica kunnen daarom slechts het algemene uitdrukken, het collectieve, wat voor iedereeen geldig is. Daarmee is de taal een ontkenning van de door Nietzsche hooggewaardeerde individualiteit, het bijzondere. Het resultaat van deze ontwikkeling van de taal uit angst is een lafhartige erfenis van de evolutie aan de 'laatgeborenen' van onze beschaving, een erfenis die 'verschwenderisch' wordt uitgegeven door predikanten, priesters, schrijvers en kunstenaars. Hier is een lang gecomprimeerd citaat, waarin alles in de orginele bewoordingen valt na te lezen:

Das ganze Leben wäre möglich, ohne dass es sich gleichsam im Spiegel sähe ... Wozu überhaupt Bewusstsein, wenn es in der Hauptsache überflüssig ist? Nun scheint mir die ...Feinheit und Stärke des Bewusstseins immer im Verhältnis zur Mitteilungsfähigkeit eines Menschen (oder Tiers) zu stehn ... : wo das Bedürfnis ... die Menschen ... gezwungen hat, sich mitzuteilen, sich gegenseitig rasch und fein zu verstehen, da ist endlich ein Überschuss dieser Kraft und Kunst der Mitteilung da ... Bewusstsein is eigentlich nur ein Verbindungsnetz zwischen Mensch und Mensch ... er brauchte, als das gefährdetste Tier, Hilfe, Schutz, er brauchte seines gleichen ... sich verständlich zu machen wissen ... das bewusst werdende Denken is nur ... der oberflächlichste, der schlechteste Teil ... es geschieht in Worten ... in mitteilungszeichen... Kurz, die Entwicklung der Sprache und die Entwicklung des Bewusstseins ... gehen Hand in Hand ... Die Zeichenerfindende Mensch is zugleich der immer schärfer seiner selbst bewusste Mensch; erst als soziales Tier lernte der Mensch seiner selbstbewusst werden ... Das Bewusstsein ... ist ... nur in bezug auf Gemeinschafts- und Herden-nützlichkeit fein entwickelt" en kan "immer nur gerade das Nicht-Individuelle ansich zum bewutsein bringen ... Dies is der eigentliche Phänomenalismus und Perpektivismus wie ich ihn verstehe: die Natur des tierische Bewusstseins bringt es mit sich, dass die Welt, deren wir bewusst werden können, nur eine Oberflächen- und Zeichenwelt is, eine verallgemeinerte, eine vergemeinerte Welt: flach, dünn, relativ-dumm, generell, Zeichen, Herden-Merkzeichen", verbonden met "gründliche Verderbnis, Fälschung, Veroberflchlichung und Generalisation ... eine Gefahr ... eine Krankheit" (Fröhliche Wissenschaft, Werke II: 219-222).

Tot zover Nietzsche's genealogie van het vegetarisme en zijn oermetafoor roofdier-kuddedier. Zullen wij de filosoof in navolging van zijn Anti-Christ nu ook maar Anti-Vegetariër noemen? Nog niet ... misschien. Nietzsche schreef op verschillende plaatsen hoezeer hij ernaar verlangde tegengesproken te worden, zoals ook zijn eigen werk eigenlijk één grote polemische strijd was met 25 eeuwen moraal- en godsdienstfilosofie - van Zarathustra, Pythagoras, Socrates, Erasmus tot aan Rousseau en Schopenhauer (allemaal filosofen die met het vegetarisme in verband kunnen worden gebracht), een strijd die zijn voltooiïng moest vinden in de visionaire 'Umwertung aller Werte'. Wie Nietzsches Zarathustra volgt gaat in het leven zijn eigen weg en herhaalt niet klakkeloos de woorden van anderen, ook zeker niet die van Nietzsche/Zarathustra zelf. Er is dus nog hoop?

In het verzameld werk vond ik twee plaatsen (zie hierboven) waarin het vegetarisme expliciet, maar terloops, ter sprake komt. Twee keer bestrijdt Nietzsche niet het vegetarisme zelf, maar de achterliggende mentaliteit.
In het ene geval wordt het vegetarisme voorgesteld als een moraalfilosofisch en ascetisch ideaal. Vanuit de geest van Nietzsche zou men kunnen aanvoeren dat het vegetarisme geen 'karakterzwakte' is (wat dat verder ook moge wezen), maar integendeel voortkomt uit vitale, zelfs grootmoedige, betrokkenheid: het vegetarisme opgevat als een 'ja', en geen 'nee' tegen het leven. Een vegetarisme aan de andere kant van goed en kwaad?
Het andere geval betreft Wagners decadentie. Men moet niet uit het oog verliezen dat Nietzsche met de door hem aanvankelijk zo intens bewonderde componist een allesverterende ruzie had. Het conflict zou nooit worden bijgelegd en bleef de filosoof tot na Wagners dood achtervolgen. Wagner, met zijn hang naar het mythische en zijn liefde voor Schopenhauer, was hoe langer hoe meer richting 'Mitleid' en het christendom opgeschoven, met inbegrip van de erkenning van de waarachtigheid van Paulus. Voor Nietzsche bestond er geen onwaarachtiger figuur dan juist deze apostel. De jonge Nietzsche, die nog weinig bekendheid genoot, maar net als Wagner leefde vanuit het besef dat de toekomst van Europa in zijn handen lag, moet zich wel geërgerd hebben aan de internationale successen die zijn oudere vriend Wagner met de mythopoëtische uitbating van deze christelijke leugens oogste: "Dat deze hansworst er in geslaagd is over zichzelf het geloof te wekken ... de 'diepste expressie van de scheppende natuur', als het ware haar 'laatste woord' te zijn, dat behoeft in feite een genie, maar een genie van de leugen - Ikzelf heb de eer, iets omgekeerds te zijn - een genie van de waarheid", aldus een provocatieve brief aan Wagner-bewonderaarster en 'idealiste' Malwida von Meysenbug, waarin Nietzsche haar dwingt, desnoods tegen hem, partij te kiezen (Janz). Dit was 1889. Maar al eerder, 14 januari 1882, hadden Wagner en Nietzsche over het vegetarisme ruzie gemaakt. Merkwaardig, Wagner was toen geen vegetariër, en Nietzsche wel. Dat zou men althans kunnen opmaken uit Wagners herinnering aan het incident: "Ja, toen hij kwam, niets bij ons at en zei: 'Ik ben vegetariër', zei ik: 'U bent een ezel'" (Janz, p63).
Merkwaardig. Nietzsche een vegetariër? Op 3 mei 1881, slechts enkele maanden voor het incident, schreef Nietzsche nog dat hij hoofdzakelijk 'van rijst en kalfsvlees' leefde. In die tijd liet hij zijn moeder de gebruikelijke voorraden worst en ham uit Naumberg sturen. Terwijl anderzijds Wagner reeds in 1979, in zijn 'Open brief aan de heer Ernst von Weber' reeds duidelijk partij had gekozen voor de Duitse antivivisectiebeweging. Hoe vallen deze gegevens nu te rijmen met Wagners herinnering aan een 'vegetarische' Nietzsche en een anti-vegetarische Wagner? Gaat de herinnering soms verder terug in de tijd? Heeft Nietzsche inderdaad korte tijd met het vegetarisme geëxperimenteerd?

Nietzsche die altijd met zijn gezondheid sukkelde, heeft verschillende diëten uitgeprobeerd, zonder aantoonbaar succes. Zorg voor het lichaam vond hij zeer belangrijk. Tijdens een wandeling met een bevriend theoloog, Kaftan, begon hij eens te praten over recepten. Kaftan vond het wel grappig dat twee professoren over keukenrecepten liepen te praten. Maar dit gebrek aan ernst maakt Nietzsche boos: "hij las me de les en zei dat het een euveldaad was de zorg voor het lichaam te verwaarlozen."
De zorg om het lichaam. Nietzsche meende dat verandering van klimaat voor zijn gestel onontbeerlijk was. In dat licht kan men de opmerkingen over 'fehlerhafte Emigration' hierboven verklaren. Bij elke seizoenswisseling verhuisde de filosoof naar gebieden met droge lucht, niet te felle zon, en gematigde temperaturen. Ook daarmee had hij weinig succes. Nietzsche was dikwijls ziek. Wagner heeft Nietzsche wel eens veranderlijke opinies verweten. Een korte flirt met het diëtistisch vegetarisme is al met al denkbaar. Meer zal het niet geweest zijn.

Hoe het zij, het bijft merkwaardig dat Nietzsche zich uitgerekend in een conflict met Wagner een vegetariër noemde. Voelde Nietzsche zich soms in het nauw gedreven door Wagners krenkende driftbuien? Nietzsches latere uitlatingen inzake Wagner zijn zo fel dat het niet eens meer onwaarschijnlijk is dat hij de kwestie van het vegetarisme uitsluitend heeft aangegrepen om ten opzichte van Wagner een strijdbare houding aan te kunnen nemen. Waarschijnlijk zijn al Nietzsches standpunten inzake Wagner en het 'vegetarisme' door die giftige ruzie vertekend. En, was het het trouwens niet Nietzsche zelf die de perspectivische vertekening van álle waarheid leerde?

Toch valt Nietzsche voor het vegetarisme niet te redden. We kunnen zijn woorden niet omdraaien. Nietzsches antivegetarisme is in grote lijnen met zijn werk in overeenstemming, hoe ambigu en 'literair' die opvattingen ook mogen zijn. Binnen de verschillende moderne vegetarische bewegingen speelt de door Nietzsche zo consistent verachte moraalfilosofie een belangrijke rol. Dit geldt met name voor de debatten binnen en over de dierenrechtenbeweging ten aanzien van twee belangrijke concepten, 'rechten voor dieren' en 'speciesisme': een variant op 'racisme', toegepast op het ongemotiveerde onderscheid tussen mens en dier. Wie zich door Nietzsche, die geen enkele 'gelijkheid' erkende en daarom democratie en socialisme verachtte, laat beroven van álle moraalfilosofie en zelfs van compassie ('Mitleid'), geeft krachtige wapenen uit handen in de praktische strijd tegen misbruik van dieren in onze maatschappij. Het vegetarisme is tot op vandaag de dag de positie van een minderheid gebleven en daarom heeft het dikwijls een noodzakelijke en krachtig "Nee!" laten horen tegen de voor vanzelfsprekend gehouden inferioriteit van dieren en hun nutsfunctie de mens. Het is maar zeer de vraag of Nietzsches 'wrede' kritiek op het 'medelijden' het laatste woord kan zijn in het 'postmoderne' debat over het vegetarisme. Medelijden is wellicht iets veel universelers en niet, zoals Nietzsche obsessief en steeds opnieuw betoogt, het resultaat van het paulinisch priesterdom.

Misschien is er één gegeven dat de filosoof voor het vegetarisme zal kunnen redden: het tragische feit dat hij met zijn filosofie zelf niet samenvalt. Velen die hem persoonlijk hebben gekend, zagen in hem een innemend, hoffelijk en zachtmoedig mens. Theologen genoten van zijn gezelschap. Eens smeekte hij met betraande ogen een oudere rooms-katholieke dame zijn werk toch vooral niet te lezen omdat daarin voor haar toch zoveel kwetsends stond. Zijn hele wezen ademde strijd én lijden, met de ander, maar vooral met zichzelf. Zoals wel vaker het geval is met pertinent verkondige levensopvattingen, geldt ook hier wat W.F. Hermans in een variant op alles-wat-je-zegt-dat-ben-je-zelf over Nietzsche opmerkt: "Hij die zo fel tegen het 'slechte geweten' fulmineerde, heeft in zijn normale levensperiode misschien aan niets zozeer geleden als juist daaraan".

Op de ochtend van 3 Januari 1889 stapte Nietzsche uit zijn hotel in Turijn en zag een koetsier zijn paard slaan. In tranen uitgebarsten omhalsde de filosoof het paard en stortte daarop in. Vanaf dat moment was Nietzsche ongeneeslijk krankzinnig. Ik heb me dikwijls afgevraagd: wat ging er toch in Nietzsche om op dat moment? Heeft men wel eens slangen of adelaars in snikken zien uitbarsten omdat zij een koetsier een paard zagen slaan?

Het is inmiddels al weer heel wat jaren geleden dat ik de boeken van Nietzsche las. In die tijd beschouwde ik mij als een fan. Maar ook toen al hadden zijn boeken geen enkel effect op mijn vegetariër-zijn.

maak geen onzin

wat een ontzettende boeiende informatie

Uitspraak van verwijderd op donderdag 5 juli 2007 om 22:28:

%60 of all people using the Internet, use it for pornography

is best boeiend toch?

Komt allemaal door Bush

Zou jouw hoofd harder stuiteren als hij eerst het asfalt raakt ?

Uitspraak van verwijderd op donderdag 5 juli 2007 om 22:25:

Nu het leukste: het vrouwelijke Keizerspinquinnetje gaat er na het leggen van het ei als een haas vandoor, soms wel tot 100km het water in. Het onnozele, nietsvermoedende mannetje rest dan niets dan zelf het ei uitbroeden.

Wat een drommels onwetenschappelijke theorie. Het heeft zo zijn redenen dit

Uitspraak van verwijderd op donderdag 5 juli 2007 om 22:25:

De pinguin is de enige vogel die wel kan zwemmen, maar niet kan vliegen.

en een geluksvogel dan?

Uitspraak van verwijderd op donderdag 5 juli 2007 om 22:22:

Het antwoord is ja. Na het raken van de grond is het mogelijk dat de bal harder doorstuiterd.

had je dat niet gewoon neer kunnen zetten dan?

iemand die vaak biljart of pooled had je dat ook kunnen vertellen, een langzame bal die met veel effect de band raakt gaat daarna harder...

Uitspraak van verwijderd op donderdag 5 juli 2007 om 22:28:

150. Dr. Kellogg introduced Kellogg's Corn Flakes in hopes that it would reduce masturbation.