Thuis in Barneveld heeft Alfred Schreuder een garage vol knuffels. Ze symboliseren samen met tientallen tekeningen en foto’s in huis de herinnering aan zijn overleden dochter. In het weekeinde dat het reguliere eredivisieseizoen eindigt, vertellen de Feyenoord-voetballer en zijn vrouw Esther over hún jaar.’Ik wist niet dat profvoetballers zo’n hechte groep vormen,’ zei mijn schoonmoeder na de begrafenis van Anouk. Het was haar en de rest van Esthers familie meteen opgevallen. We hadden in de kerkbanken zo’n veertig plaatsen gereserveerd voor de spelers, trainers en directie van Feyenoord. Maar de spelers kropen meteen zó dicht bij elkaar dat er voor dat hele gezelschap amper 20 plaatsen nodig waren. Mij verraste dat niet. Ik heb bij NAC twee keer de dood van een medespeler meegemaakt (Ferry van Vliet en Dominique Diroux, red.) en ook toen zag je de groep heel sterk naar elkaar toe groeien. Maar ik moet zeggen: bij Feyenoord is het óók een gevolg van nieuw beleid. Sinds Erwin Koeman en Wim Jansen er zijn, wordt er bewust geselecteerd op spelers die het team voorop stellen. Daarom is er dit seizoen van bepaalde jongens ook bewust afscheid genomen. Ik had mijn schoonmoeder er al wel eens over verteld en nu zag zij dat terug bij de kerkdienst.
De ziekte van Anouk heeft van begin af aan een grote publieke impact gehad. Ik heb dat nooit als storend ervaren. Ik merkte al snel dat ik er goed over kon praten in het openbaar. Nu merken we allebei dat praten weer helpt bij de verwerking. Bij Feyenoord praat ik veel met Patrick Lodewijks, die zijn vader heeft verloren, en met Dirk Kuyt, wiens vader nu ernstig ziek is. De voetballerij is een harde wereld, maar als zoiets je overkomt, voel je vanuit die voetbalwereld ook weer veel steun. Bij Feyenoord zijn er mensen die mij al 23 jaar kennen. Vanaf de dag dat ik als D-pupilletje op Varkenoord begon.
Wim Jansen heeft mijn broer Dick en mij destijds gescout. Apetrots waren we. Wim was ook mijn eerste trainer en het is heel bijzonder dat uitgerekend hij 23 jaar later het hart overhandigt voor je zieke dochter bij Feyenoord – RKC in een volle Kuip. Ook mensen als Sjaak Troost, Maup Martens, Fred Blankemeijer, Gerard Meijer, Hans Hagelstein en ome Loe van der Hoeven ken ik al van toen. Bij hen voel je: het is écht gemeend wat ze zeggen en dat had ik ook direct bij Erwin Koeman en Marcel Brands. Die hebben me vorig seizoen bij RKC opgevangen toen Anouks hersentumor werd vastgesteld. Een man als Koeman weet uit eigen ervaring wat de zorg is. Hij heeft zelf een dochter met epilepsie.’’
ESTHER: ,,Er is een maand voorbij sinds de begrafenis en nu alles achter de rug is, merken we pas wat een stress we anderhalf jaar hebben gehad. Ik doe weer gewoon boodschappen in het dorp. Kan de voordeur op elk moment van de dag achter me dichttrekken. Dat hebben we lang niet of nauwelijks gekund. Altijd had je in je hoofd: kan ik wel weggaan nu? Stel dat er wat gebeurt met Anouk.’’
ALFRED: ,,Het is heel onwerkelijk om je overleden kind in je armen te hebben. Nu ik weer dagelijks op en neer rijd naar Feyenoord, denk ik veel terug aan dat moment. Nu weer meer dan direct na haar dood. Anouk is thuis overleden. Ik was die dinsdagmiddag gelukkig net thuis. Ik had juist een van onze andere dochters opgehaald van school. De eerste week erna beleef je in een roes. Je slaapt heel slecht, maar staat ’s morgens toch weer fit op om dingen te regelen. Je gaat maar door en door tot aan de begrafenis en daarna, daarna is er ineens rust.
Heel gek om mee te maken: De ochtend na de begrafenis werd ik wakker en het voelde of alle stress en zorgen van me waren afgegleden. Je voelt geen angst meer. Hét moment waarvan je steeds wist dat het zou komen, is geweest. Je voelt je zelfs schuldig dat je die plotselinge rust als prettig ervaart.
Wat het ook zo zwaar maakt, is de confrontatie. Je krijgt vragen waarvan je nooit had gedacht dat ze er zo vroeg in je leven al zouden zijn. Hoe zoek je een grafsteen uit voor je kind? We hebben drie folders gekregen van mensen. Alsof je even een nieuwe keuken uitzoekt. Met het kistje precies hetzelfde. Je bladert folders door en denkt na elke bladzijde: waar ben ik in godsnaam mee bezig? Toch had Esther de kleuren al in haar hoofd.’’
ESTHER: ,,Ja, ik wist meteen dat het wit en roze moest worden. Je wilt er al die tijd niet aan denken, maar automatisch denk je er kennelijk dus toch over na. Ik had voor mezelf wel een grens merkte ik: zolang Anouk leefde, wilde ik niet alvast het adressenbestand van familie en vrienden op orde hebben. En de kleertjes voor de begrafenis zijn ook pas uitgekozen na haar dood.’’
ALFRED: ,,Anouk heeft het uitzonderlijk lang volgehouden voor een kind met een hersentumor. Het merendeel overlijdt binnen twee, drie maanden na het ontdekken van de ziekte. Na de eerste maand kregen we van het ziekenhuis een brief thuisgestuurd. Daarin stond over haar levensverwachting: een paar weken tot hooguit nog twee maanden. later hebben we een statistiek gezien: in Nederland heeft maar vijf procent de anderhalf jaar gehaald. En één kind daarvan is Anouk.’’
ESTHER: ,,Op het moment dat je zo’n brief leest, zakt alle grond onder je voeten weg. Maar Anouk was daarna meteen zo sterk dat wij het ook werden. We kregen steeds meer een houding van: een paar weken te leven, dat zullen we nog wel eens zien!’’
ALFRED: ,,Wij zijn er allebei heel vastberaden van geworden. Onze dochter zomaar opgeven? Nooit! Na die eerste periode zijn we van ziekenhuis gewisseld. In Nijmegen ervaarden we een hoop gedoe met wel of geen chemokuur. Op een middag ben ik op eigen initiatief naar Amsterdam gereden. Zonder afspraak heb ik urenlang gewacht tot ik uiteindelijk een oncoloog kon spreken. De dinsdag erna zaten we al in Amsterdam en daar zijn de chemokuren meteen begonnen. Anouk knapte op en is daarna nog een halfjaar goed geweest. De tumor werd flink kleiner, ze kon weer praten, voorzichtig lopen en ze is zelfs nog heel even teruggeweest naar school. Ze wilde zo graag leren lezen. Net als haar vriendinnetjes. Maar verder dan twee lessen en de letter E is het niet gekomen.
Helemaal in het begin heeft Anouk ons één keer gevraagd waarom ze deze ziekte had gekregen. Ga dat maar eens uitleggen. Daar kom je niet uit. Eerst zeg je nog dat de dokters haar wel beter zullen maken. Maar ze voelde zelf ook dat ze steeds zieker werd. Dus uiteindelijk moet je haar uitleggen dat het steeds moeilijker wordt om de gemene cellen te verslaan.’’
ESTHER: ,,We hebben tegenover Anouk nooit het woord kanker laten vallen. Bewust niet. Dat woord kon ik gewoon niet over mijn lippen krijgen. Ook niet in gesprekken met anderen trouwens. Tegen Anouk zeiden we dat ze vocht tegen de gemene cellen in haar hoofd.’’
ALFRED: ,,Hoe langer ze met de ziekte leefde, hoe minder ze een kind was van zes. Ze werd in een razend tempo volwassen. Ze slikte soms wel 25 pillen per dag, zonder klagen. Anouk speelde graag Memory. Ook toen ze al heel ziek was, kon nog steeds niemand dat spel van haar winnen. Ze had een feilloos geheugen voor waar alle kaartjes lagen. Ze leerde zichzelf gaandeweg aan om met links te tekenen, want haar rechterkant raakte verlamd. In het begin lukte het natuurlijk niet. Ze kon echt boos zijn op zichzelf. Maar ze hield vol tot het naar haar zin ging.’’
ESTHER: ,,Kijk, hier hangen een paar typische Anouk-tekeningen: drie poppetjes die de drie zusjes Isa, Floor en Anouk voorstelden. Verder veel vlinders, bloemetjes en een zonnetje. Ze tekende ze allemaal met mooie ogen en een lachend gezicht. Het liefst haal ik die tekeningen nooit meer van de keukenmuur.’’
ALFRED: ,,Isa en Floor zijn onze andere dochters. Floor is sinds januari twee jaar, Isa wordt vijf in mei. Mochten we het zelf soms vergeten, dan maken die meiden ons wel duidelijk dat het leven gewoon verder gaat. ’s Morgens om zeven uur willen ze toch echt worden aangekleed of Isa wil fietsen. Isa heeft het nog constant over Anouk. Op school zit ze soms zomaar wat voor zich uit te staren, zei de juffrouw laatst. Gelukkig kan Isa zich ook uiten. Maar ze vraagt dingen aan je die je niet goed kunt beantwoorden. Wij zeggen dat Anouk bij de Here God is, dat ze daar veilig is, dat ze een mooie ster is. Gisteren zegt Isa ineens: maar papa, waarom kan Anouk bij de Here God wel beter zijn en kan de Here God haar bij ons niet beter maken? Als ik daar over nadenk, word ik zelf ook weer even boos.
Voor Isa heeft het gewoon ook al anderhalf jaar een enorme impact. Deze week vierde Esther haar 31ste verjaardag. Als Isa ziet dat mama huilt, heeft zij het ook moeilijk. Wij kunnen haar daar niet voor beschermen. De jongste heeft er ogenschijnlijk niet veel van meegekregen, al is het wel frappant dat ze de eerste anderhalve week na Anouks dood elke nacht huilend wakker was. Floor kan zich nog niet uiten, maar voelt blijkbaar ook feilloos aan dat er iets gaande is.
De ochtend na de begrafenis fietste ik met Floor naar het kerkhof. Toen we daar aankwamen zei ze: ‘noekie toe’. Tussen de graven door heeft ze haar grote zus staan roepen. Pas twee jaar oud, maar al dondersgoed weten dat Anouk daar is en niet langer thuis. Als je dat ziet, breekt je hart.’’
ESTHER: ,,Op zondag gaan we met de hele familie naar Anouk. Doordeweeks gaan Alfred en ik ook wel apart. Er is een verschil tussen ons. Ik voel me bij het graf niet méér verbonden met Anouk dan thuis, temidden van alle spullen, foto’s en haar tekeningen. Hier in huis voel ik de band met haar eigenlijk het sterkst.’’
ALFRED: ,,Ik heb juist wat meer dat ik nog graag op de begraafplaats ben. Ik weet: het is maar een kwartiertje fietsen en dan kan ik weer even met haar praten.
We zullen nooit kunnen aanvaarden dat Anouk zo ziek is geworden. Waarom een kind? Waarom een klein meisje van vijf? Maar op een gegeven moment concludeer je samen wel dat het geen zin heeft elke dag boos te zijn. Je moet zo goed mogelijk met de situatie omgaan. Positief blijven. In het leren omgaan met de situatie heb ik veel steun gehad aan het geloof. Esther heeft dat al van huis uit sterk meegekregen. Bij mij was dat minder.
We zijn ook in contact gekomen met Ayurveda, het oudste geneeskundige systeem in de wereld. We hebben een vrouw leren kennen die ons veel heeft geleerd over de rol van lichaam, geest en ziel in gezondheid en ziekte. De mens is ziel en de mens is lichaam. Dat zijn twee aparte delen. Waar wij nu vrede mee hebben, is de gedachte dat de ziel van Anouk op een plek is aangekomen waar het beter voor haar is. Hier was haar lichaam op het laatst zo ziek dat het niet draaglijk meer was. Die gedachte geeft rust als ik bij het kerkhof sta. De gedachte: daar ligt niet ons kind, daar ligt haar lichaam. Al blijft het soms moeilijk om langs dergelijke lijnen te denken.
Wij zijn allebei absoluut geen zweverige types, maar via het contact met die vrouw hebben we ervaren dat er meer is tussen hemel en aarde. Ik dacht altijd al wel dat er een hogere macht moest zijn die zaken aanstuurt. Nu ben ik overtuigd. Er zullen mensen zijn die dit belachelijk vinden, maar dat interesseert me niet.
Tegelijkertijd vind ik het ook heerlijk om terug te zijn in de kleedkamer en weer ‘gewoon’ te praten over een bal op de paal en 4-3-3 of 4-4-2. Helemaal nu je merkt dat Feyenoord steeds meer spelers krijgt die op een bepaald niveau zitten in denken over voetbal.
Ik zie een jonge speler als Ron Vlaar na wedstrijden kritisch zijn op zichzelf. Met Dirk heb ik goede gesprekken over het spel, met Pierre van Hooijdonk ook. Het is afwachten wat Dirk na het WK doet, maar ik merk wel dat hij heel erg met Feyenoord bezig is. Je ziet hem steeds meer groeien in zijn rol van aanvoerder.
Vorig jaar belde Mark van Bommel mij een keer op om te vragen hoe het ging. We hadden het ook over PSV en hij zei dat de kracht van PSV was dat iedereen in dienst speelde van elkaar. Hoe Van Bommel dat bracht, sprak me erg aan. Het is mij na al die jaren ook duidelijk dat samenspel de basis is van elk succesvol team. Ik vind het de taak van oudere spelers om daar constant op te blijven hameren. Ik zie het, als ik straks weer helemaal fit raak, als een van mijn taken in de ondersteuning naar Erwin Koeman toe. Met Van Hooijdonk heb ik het daar ook over. Hij ziet die rol voor zichzelf ook.
Van voetballen is dit seizoen niets gekomen. De artsen stellen vast dat de situatie met Anouk van invloed is geweest op het herstel van mijn achillespeesblessure. Logisch. De laatste anderhalf jaar ben ik eigenlijk alleen fit geweest in de zes maanden dat het thuis ook beter ging met Anouk.
In die anderhalf jaar hebben we voor tientallen jaren aan levenservaring opgedaan. We waren natuurlijk liever niet zo wijs geworden, maar goed. Ik merk bijvoorbeeld dat ik niet langer meer mijn mening verstop.
Het gevoel van: ik doe mijn mond open, dan heb ik tenminste gezegd wat ik op dit punt wilde zeggen, is bij mij gegroeid. Je kweekt een soort hardheid. We hebben het aangedurfd om in het belang van Anouk van ziekenhuis te wisselen. En ik heb me bijvoorbeeld ook laten gelden in een gesprek met Mark Wotte bij Feyenoord. Dat was eind vorig seizoen. Feyenoord wilde van me af en daar was ik het niet mee eens. Ik heb Wotte toen heel rechtstreeks verteld hoe ík vind dat Feyenoord zou moeten spelen en welke rol ik daarin nog voor mezelf zag. Dat was geen arrogantie van mijn kant, maar zelfkennis. En kennis van het spel, opgedaan onder goede trainers als Wim Jansen, Huub Stevens, Henk ten Cate en Bert van Marwijk. Het luchtte ontzettend op en even later kwam Koeman, die precies zo is gaan spelen met Feyenoord.
Ik ga ervan uit dat ik nog fit word om mijn loopbaan spelend af te sluiten. 8 juli, de eerste training van het nieuwe seizoen, moet ik kunnen halen. Maar ben ik in augustus nog niet terug, dan moet ik eerlijk zijn en stoppen om de trainerscursus te gaan volgen. Ook Feyenoord mag daar naar mij toe eerlijk over zijn. Die directheid verlang ik nu ook van anderen.’’
Dan is voetbal écht bijzaak
De ziekte van Anouk heeft van begin af aan een grote publieke impact gehad. Ik heb dat nooit als storend ervaren. Ik merkte al snel dat ik er goed over kon praten in het openbaar. Nu merken we allebei dat praten weer helpt bij de verwerking. Bij Feyenoord praat ik veel met Patrick Lodewijks, die zijn vader heeft verloren, en met Dirk Kuyt, wiens vader nu ernstig ziek is. De voetballerij is een harde wereld, maar als zoiets je overkomt, voel je vanuit die voetbalwereld ook weer veel steun. Bij Feyenoord zijn er mensen die mij al 23 jaar kennen. Vanaf de dag dat ik als D-pupilletje op Varkenoord begon.
Wim Jansen heeft mijn broer Dick en mij destijds gescout. Apetrots waren we. Wim was ook mijn eerste trainer en het is heel bijzonder dat uitgerekend hij 23 jaar later het hart overhandigt voor je zieke dochter bij Feyenoord – RKC in een volle Kuip. Ook mensen als Sjaak Troost, Maup Martens, Fred Blankemeijer, Gerard Meijer, Hans Hagelstein en ome Loe van der Hoeven ken ik al van toen. Bij hen voel je: het is écht gemeend wat ze zeggen en dat had ik ook direct bij Erwin Koeman en Marcel Brands. Die hebben me vorig seizoen bij RKC opgevangen toen Anouks hersentumor werd vastgesteld. Een man als Koeman weet uit eigen ervaring wat de zorg is. Hij heeft zelf een dochter met epilepsie.’’
ESTHER: ,,Er is een maand voorbij sinds de begrafenis en nu alles achter de rug is, merken we pas wat een stress we anderhalf jaar hebben gehad. Ik doe weer gewoon boodschappen in het dorp. Kan de voordeur op elk moment van de dag achter me dichttrekken. Dat hebben we lang niet of nauwelijks gekund. Altijd had je in je hoofd: kan ik wel weggaan nu? Stel dat er wat gebeurt met Anouk.’’
ALFRED: ,,Het is heel onwerkelijk om je overleden kind in je armen te hebben. Nu ik weer dagelijks op en neer rijd naar Feyenoord, denk ik veel terug aan dat moment. Nu weer meer dan direct na haar dood. Anouk is thuis overleden. Ik was die dinsdagmiddag gelukkig net thuis. Ik had juist een van onze andere dochters opgehaald van school. De eerste week erna beleef je in een roes. Je slaapt heel slecht, maar staat ’s morgens toch weer fit op om dingen te regelen. Je gaat maar door en door tot aan de begrafenis en daarna, daarna is er ineens rust.
Heel gek om mee te maken: De ochtend na de begrafenis werd ik wakker en het voelde of alle stress en zorgen van me waren afgegleden. Je voelt geen angst meer. Hét moment waarvan je steeds wist dat het zou komen, is geweest. Je voelt je zelfs schuldig dat je die plotselinge rust als prettig ervaart.
Wat het ook zo zwaar maakt, is de confrontatie. Je krijgt vragen waarvan je nooit had gedacht dat ze er zo vroeg in je leven al zouden zijn. Hoe zoek je een grafsteen uit voor je kind? We hebben drie folders gekregen van mensen. Alsof je even een nieuwe keuken uitzoekt. Met het kistje precies hetzelfde. Je bladert folders door en denkt na elke bladzijde: waar ben ik in godsnaam mee bezig? Toch had Esther de kleuren al in haar hoofd.’’
ESTHER: ,,Ja, ik wist meteen dat het wit en roze moest worden. Je wilt er al die tijd niet aan denken, maar automatisch denk je er kennelijk dus toch over na. Ik had voor mezelf wel een grens merkte ik: zolang Anouk leefde, wilde ik niet alvast het adressenbestand van familie en vrienden op orde hebben. En de kleertjes voor de begrafenis zijn ook pas uitgekozen na haar dood.’’
ALFRED: ,,Anouk heeft het uitzonderlijk lang volgehouden voor een kind met een hersentumor. Het merendeel overlijdt binnen twee, drie maanden na het ontdekken van de ziekte. Na de eerste maand kregen we van het ziekenhuis een brief thuisgestuurd. Daarin stond over haar levensverwachting: een paar weken tot hooguit nog twee maanden. later hebben we een statistiek gezien: in Nederland heeft maar vijf procent de anderhalf jaar gehaald. En één kind daarvan is Anouk.’’
ESTHER: ,,Op het moment dat je zo’n brief leest, zakt alle grond onder je voeten weg. Maar Anouk was daarna meteen zo sterk dat wij het ook werden. We kregen steeds meer een houding van: een paar weken te leven, dat zullen we nog wel eens zien!’’
ALFRED: ,,Wij zijn er allebei heel vastberaden van geworden. Onze dochter zomaar opgeven? Nooit! Na die eerste periode zijn we van ziekenhuis gewisseld. In Nijmegen ervaarden we een hoop gedoe met wel of geen chemokuur. Op een middag ben ik op eigen initiatief naar Amsterdam gereden. Zonder afspraak heb ik urenlang gewacht tot ik uiteindelijk een oncoloog kon spreken. De dinsdag erna zaten we al in Amsterdam en daar zijn de chemokuren meteen begonnen. Anouk knapte op en is daarna nog een halfjaar goed geweest. De tumor werd flink kleiner, ze kon weer praten, voorzichtig lopen en ze is zelfs nog heel even teruggeweest naar school. Ze wilde zo graag leren lezen. Net als haar vriendinnetjes. Maar verder dan twee lessen en de letter E is het niet gekomen.
Helemaal in het begin heeft Anouk ons één keer gevraagd waarom ze deze ziekte had gekregen. Ga dat maar eens uitleggen. Daar kom je niet uit. Eerst zeg je nog dat de dokters haar wel beter zullen maken. Maar ze voelde zelf ook dat ze steeds zieker werd. Dus uiteindelijk moet je haar uitleggen dat het steeds moeilijker wordt om de gemene cellen te verslaan.’’
ESTHER: ,,We hebben tegenover Anouk nooit het woord kanker laten vallen. Bewust niet. Dat woord kon ik gewoon niet over mijn lippen krijgen. Ook niet in gesprekken met anderen trouwens. Tegen Anouk zeiden we dat ze vocht tegen de gemene cellen in haar hoofd.’’
ALFRED: ,,Hoe langer ze met de ziekte leefde, hoe minder ze een kind was van zes. Ze werd in een razend tempo volwassen. Ze slikte soms wel 25 pillen per dag, zonder klagen. Anouk speelde graag Memory. Ook toen ze al heel ziek was, kon nog steeds niemand dat spel van haar winnen. Ze had een feilloos geheugen voor waar alle kaartjes lagen. Ze leerde zichzelf gaandeweg aan om met links te tekenen, want haar rechterkant raakte verlamd. In het begin lukte het natuurlijk niet. Ze kon echt boos zijn op zichzelf. Maar ze hield vol tot het naar haar zin ging.’’
ESTHER: ,,Kijk, hier hangen een paar typische Anouk-tekeningen: drie poppetjes die de drie zusjes Isa, Floor en Anouk voorstelden. Verder veel vlinders, bloemetjes en een zonnetje. Ze tekende ze allemaal met mooie ogen en een lachend gezicht. Het liefst haal ik die tekeningen nooit meer van de keukenmuur.’’
ALFRED: ,,Isa en Floor zijn onze andere dochters. Floor is sinds januari twee jaar, Isa wordt vijf in mei. Mochten we het zelf soms vergeten, dan maken die meiden ons wel duidelijk dat het leven gewoon verder gaat. ’s Morgens om zeven uur willen ze toch echt worden aangekleed of Isa wil fietsen. Isa heeft het nog constant over Anouk. Op school zit ze soms zomaar wat voor zich uit te staren, zei de juffrouw laatst. Gelukkig kan Isa zich ook uiten. Maar ze vraagt dingen aan je die je niet goed kunt beantwoorden. Wij zeggen dat Anouk bij de Here God is, dat ze daar veilig is, dat ze een mooie ster is. Gisteren zegt Isa ineens: maar papa, waarom kan Anouk bij de Here God wel beter zijn en kan de Here God haar bij ons niet beter maken? Als ik daar over nadenk, word ik zelf ook weer even boos.
Voor Isa heeft het gewoon ook al anderhalf jaar een enorme impact. Deze week vierde Esther haar 31ste verjaardag. Als Isa ziet dat mama huilt, heeft zij het ook moeilijk. Wij kunnen haar daar niet voor beschermen. De jongste heeft er ogenschijnlijk niet veel van meegekregen, al is het wel frappant dat ze de eerste anderhalve week na Anouks dood elke nacht huilend wakker was. Floor kan zich nog niet uiten, maar voelt blijkbaar ook feilloos aan dat er iets gaande is.
De ochtend na de begrafenis fietste ik met Floor naar het kerkhof. Toen we daar aankwamen zei ze: ‘noekie toe’. Tussen de graven door heeft ze haar grote zus staan roepen. Pas twee jaar oud, maar al dondersgoed weten dat Anouk daar is en niet langer thuis. Als je dat ziet, breekt je hart.’’
ESTHER: ,,Op zondag gaan we met de hele familie naar Anouk. Doordeweeks gaan Alfred en ik ook wel apart. Er is een verschil tussen ons. Ik voel me bij het graf niet méér verbonden met Anouk dan thuis, temidden van alle spullen, foto’s en haar tekeningen. Hier in huis voel ik de band met haar eigenlijk het sterkst.’’
ALFRED: ,,Ik heb juist wat meer dat ik nog graag op de begraafplaats ben. Ik weet: het is maar een kwartiertje fietsen en dan kan ik weer even met haar praten.
We zullen nooit kunnen aanvaarden dat Anouk zo ziek is geworden. Waarom een kind? Waarom een klein meisje van vijf? Maar op een gegeven moment concludeer je samen wel dat het geen zin heeft elke dag boos te zijn. Je moet zo goed mogelijk met de situatie omgaan. Positief blijven. In het leren omgaan met de situatie heb ik veel steun gehad aan het geloof. Esther heeft dat al van huis uit sterk meegekregen. Bij mij was dat minder.
We zijn ook in contact gekomen met Ayurveda, het oudste geneeskundige systeem in de wereld. We hebben een vrouw leren kennen die ons veel heeft geleerd over de rol van lichaam, geest en ziel in gezondheid en ziekte. De mens is ziel en de mens is lichaam. Dat zijn twee aparte delen. Waar wij nu vrede mee hebben, is de gedachte dat de ziel van Anouk op een plek is aangekomen waar het beter voor haar is. Hier was haar lichaam op het laatst zo ziek dat het niet draaglijk meer was. Die gedachte geeft rust als ik bij het kerkhof sta. De gedachte: daar ligt niet ons kind, daar ligt haar lichaam. Al blijft het soms moeilijk om langs dergelijke lijnen te denken.
Wij zijn allebei absoluut geen zweverige types, maar via het contact met die vrouw hebben we ervaren dat er meer is tussen hemel en aarde. Ik dacht altijd al wel dat er een hogere macht moest zijn die zaken aanstuurt. Nu ben ik overtuigd. Er zullen mensen zijn die dit belachelijk vinden, maar dat interesseert me niet.
Tegelijkertijd vind ik het ook heerlijk om terug te zijn in de kleedkamer en weer ‘gewoon’ te praten over een bal op de paal en 4-3-3 of 4-4-2. Helemaal nu je merkt dat Feyenoord steeds meer spelers krijgt die op een bepaald niveau zitten in denken over voetbal.
Ik zie een jonge speler als Ron Vlaar na wedstrijden kritisch zijn op zichzelf. Met Dirk heb ik goede gesprekken over het spel, met Pierre van Hooijdonk ook. Het is afwachten wat Dirk na het WK doet, maar ik merk wel dat hij heel erg met Feyenoord bezig is. Je ziet hem steeds meer groeien in zijn rol van aanvoerder.
Vorig jaar belde Mark van Bommel mij een keer op om te vragen hoe het ging. We hadden het ook over PSV en hij zei dat de kracht van PSV was dat iedereen in dienst speelde van elkaar. Hoe Van Bommel dat bracht, sprak me erg aan. Het is mij na al die jaren ook duidelijk dat samenspel de basis is van elk succesvol team. Ik vind het de taak van oudere spelers om daar constant op te blijven hameren. Ik zie het, als ik straks weer helemaal fit raak, als een van mijn taken in de ondersteuning naar Erwin Koeman toe. Met Van Hooijdonk heb ik het daar ook over. Hij ziet die rol voor zichzelf ook.
Van voetballen is dit seizoen niets gekomen. De artsen stellen vast dat de situatie met Anouk van invloed is geweest op het herstel van mijn achillespeesblessure. Logisch. De laatste anderhalf jaar ben ik eigenlijk alleen fit geweest in de zes maanden dat het thuis ook beter ging met Anouk.
In die anderhalf jaar hebben we voor tientallen jaren aan levenservaring opgedaan. We waren natuurlijk liever niet zo wijs geworden, maar goed. Ik merk bijvoorbeeld dat ik niet langer meer mijn mening verstop.
Het gevoel van: ik doe mijn mond open, dan heb ik tenminste gezegd wat ik op dit punt wilde zeggen, is bij mij gegroeid. Je kweekt een soort hardheid. We hebben het aangedurfd om in het belang van Anouk van ziekenhuis te wisselen. En ik heb me bijvoorbeeld ook laten gelden in een gesprek met Mark Wotte bij Feyenoord. Dat was eind vorig seizoen. Feyenoord wilde van me af en daar was ik het niet mee eens. Ik heb Wotte toen heel rechtstreeks verteld hoe ík vind dat Feyenoord zou moeten spelen en welke rol ik daarin nog voor mezelf zag. Dat was geen arrogantie van mijn kant, maar zelfkennis. En kennis van het spel, opgedaan onder goede trainers als Wim Jansen, Huub Stevens, Henk ten Cate en Bert van Marwijk. Het luchtte ontzettend op en even later kwam Koeman, die precies zo is gaan spelen met Feyenoord.
Ik ga ervan uit dat ik nog fit word om mijn loopbaan spelend af te sluiten. 8 juli, de eerste training van het nieuwe seizoen, moet ik kunnen halen. Maar ben ik in augustus nog niet terug, dan moet ik eerlijk zijn en stoppen om de trainerscursus te gaan volgen. Ook Feyenoord mag daar naar mij toe eerlijk over zijn. Die directheid verlang ik nu ook van anderen.’’
Dan is voetbal écht bijzaak
